018

A    .Ui»    T ), Uli_tMh< 2t<«2

KIN RMHni v?. o by UN rws *n*

O

Ms

JĄDRO ATOMOWE

2.1. NUKLEONY JAKO SKŁADNIKI JĄDRA ATOMOWEGO. IZOTOPY

Wiemy iii/ z p. 1.4. że musy atomowe poszczególnych izotopów, jeśli wyrazimy je w atomowych jednostkach masy u. przyjmują wartości bliskie liczb całkowitych. Ta ważna prawidłowość znajduje wyjaśnienie w fakcie, ze jądro atom we. część atomu decydująca o jego masie, stanowi układ złożony z dwóch rodzajów prosi jeb. elementarnych cząstek, o masie bardzo zbliżonej do atomowej jednostki masy. Cząstkami tymi są proton i neutron, obejmowane wspólną nazwą nukleonów

Proton jest jądrem najlżejszego izotopu wodoru. Ma masę 1.007276470 u oraz dodatni ładunek elektryczny równy co do bezwzględnej wartości ładunkowi elektronu Neutron stanowi cząstkę elektrycznie obojętną o masie nieznacznie większej niż masa protonu, tj. 1.008664904 u. Liczba protonów w jądrze określa jego ładunek elektryczny i równa się liczbie atomowej Z. O masie całkowitej jądra decyduje natomiast łączna liczba nukleonów, równa liczbie masowej A. Izotopy danego pierwiastka odznaczają się luką samą liczbą protonów w jądrze, różnią się jednak liczbą neutronów Termin nuklid wprowadzony w poprzednim rozdziale oznacza atom. którego jądro zawiera określoną liczbę protonów i określoną liczbę neutronów.

Najprostsze jądro, jądro najpospolitszego izotopu wodoru, zawiera tylko pojedynczy proton. Uwzględniając jego liczbę atomową Z = I i liczbę masową A = 1. symbol odpowiedniego nuklidu, a zarazem symbol izotopu zawierającego takie właśnie nuklidy, piszemy w postaci }H. Jądro wodoru ciężkiego o liczbie masowej .4 = 2 zawiera jeden proton i jeden neutron. Przypisujemy mu symbol jH lub jD, gdy ż. wbrew regule przyjętej dla innych pierwiastków, każdy izotop wodoru ma swoją osobną nazwę i swój osobny symbol Symbol D odpowiada nazwie deuler. Trzeci i/otop wodoru — tryl T. zawiera w jądrze jeden proton i dwa neutrony. Jego symbolem jest więc jT. Neon. o który m była mowa w p. 1.4. ma 3 różne izotopy Ich jądra zawierają po 10 protonów oraz 10. 11 lub 12 neutronów. Są to więc izotopy ;JJNe, ;,!Ne oraz jj-Ne.

Atomy różnych izotopów danego pierwiastka zawierają taką samą liczbę elektronów krążących wokół jądra. Elektrony te są przyciągane ptzez taki sam ładunek jądra i wy