334

A    .Ui» .%o.    T ), Uli_tMh< 2t<«2

KIN RMHni v?. o by UN rws *n*

11

RÓWNOWAGI W WODNYCH I NIEWODNYCH ROZTWORACH ELEKTROLITÓW KWASY I ZASADY 11.1. WSTĘP

Elektrolitami nazywamy te substancje, które rozpuszczając się w wodzie lub w innych rozpuszczalnikach rozpadają się na jony dodatnie i ujemne, czyli ulegają dysocjacji (Svanie Arthenius, 1887 r) Nie wszystkie elektrolity ulegają całkowitemu rozpadowi na jony. Liczbę określającą, jaka część elektrolitu ulega dysocjacji. nazywamy stopniem dysocjacji. a Elektrolity, które ulegają całkowitej lub niemal całkowitej dysocjacji. zwane są mocnymi. Ich stopień dysocjacji wynosi 1 lub jest bliski jedności. Elektrolity, które tylko w malej części uległy dysocjacji. a więc dla których « <K I. noszą nazwę elektrolitów słabych.

Elektrolitami mocnymi są z reguły substancje o budowie jonowej, a więc większość soli oraz wodorotlenki litowców i bcrylowców. W roztworach wodnych są one całkowicie /jonizowane. Elektrolitami są także liczne substancje o cząsteczkach kowalencyjnych. W tym przypadku jony powstają dopiero wskutek oddziaływania tych cząsteczek z rozpuszczalnikiem. przy czym ustala się określona równowaga pomiędzy jonami a cząsteczkami. które nie uległy dysocjacji. Elektrolity tej grupy mogą być zarówno elektrolitami słabymi (liczne kwasy organiczne, amoniak, hydrazyna), jak i elektrolitami mocnymi (kwasy siarkowy, azotowy, solny. chlorowy(VII) nd.|.

Roztwory elektrolitów różnią się wyraźnie swoimi właściwościami od roztworów nic-clektrolitów, takich jak cukier, mocznik lub alkohol. Obecność jonów, cząstek naładowa-nych elektrycznie, powoduje, że roztwory elektrolitów przewodzą prąd elektryczny. Przewodność właściwa wodnych roztworów¹ elektrolitów me przekracza jednak 10' Q ' m ¹ i jest o kilka rzędów wielkości mniejsza od przewodności właściwej metali, która, jak wiadomo z p. 7.12. waha Się w granicach 10*-10* S2^-1 m '. Różnica ta wynika przede wszystkim z wielokrotnie mniejszej ruchliwości jonów w porównaniu z ruchliwością swobodnych elektronów, stanowiących nośniki prądu w metalach. Przewodność elektrolitów zmienia się w szerokim zakresie w miarę przechodzenia od elektrolitów słabych, tworzących niewielką liczbę jonów w roztworze, do całkowicie lub niemal całkowicie zdysocjowanych mocnych elektrolitów Pomiary przewodności dostarczają wielu cennych