2010 01 12 3854

Xrydc4<k* ATcfit# ,Y(Unii.^iU'auv A*n*a    .'Mł

ISBN mm* 14MB-4. C ty WN r»N 20M

Jfcronża Księga III

ui5 a np. Aleksandra [Parysa] syna Priama. Kto w taki sposób mówi. udziela oczywiście rady. Można też wzorować się na wstępach mów sądowych, czyli zwrócić się do słuchaczy z prośbą o wybaczenie, o ile mowa dotyczy przedmiotu sprzecznego 7. powszechnymi wyobrażeniami, trudnego do zrozumienia lub często podejmowanego prz.cz. innych, jak to czyni np. Chojrilos ’^i: cytując słowa:

Tenz wiec. gdy w szynko już rozdzielono...

Wstępy mów popisowych czetpią więc swój przedmiot z pochwały, nagany, zachęty, odradzania i apelu do słuchacza. Początki mogą być przy tym obce lub pokrewne tematowi właściwej mowy.

Należy zauważyć, że wstępy mów sądowych pełnią tę samą funkcje, co prologi dramatów i wstępy epickie. Preludia dytyrambów podobne są natomiast do wstępów mów popisowych:

przez ciebie i twe dary. i lupy

W mowach i poematach epickich wstęp jest zapowiedzią tematu. Ma więc na celu uprzedzić słuchacza o przedmiocie mowy, aby jego myśl nic wisiała w próżni. Brak zapowiedzi tematu sprawia bowiem, zc słuchacz błądzi Kto daje mu zatem jakby do ręki początek, wytycza mu drogę, która pozwala mu śledzić rozwój wątku. Dlatego zaczyna poeta:

Gniew opiewaj, bogini...²¹⁴.

Męża śpiewaj mi. Muzo .

Wprowadź innie w inna opowieść, jak z azjatyckiej krainy

do Europy wkroczyła wojna okrutna. ^2,<>.

Również poeci tragediowi dają podobne wskazówki dotyczące akcji dramatu, jeśli nic od razu na samym początku, jak Eurypides, to przynajmniej gdzieś dalej w prologu, jak Sofokles²¹⁷

< Ojcem mym był Polybos>

²¹ ’ Chojrilos z Samos. poeta epicki (V w. p.n.e.|. Cytat pochodyi z jego mczachowancgo poematu Perstida, którego tematem byty wojny perskie Autor tłumaczy się z podjęcia tematu historycznego, wyrażając ubolewanie, zc problem*yka mityczna została juz przez innych opracowana

^2,1 Przypuszcza się. źc jest to fragment Scylli Timotcosa z Mitem (V-|V »■). kompozytora i twórcy liryki cMculncj <zob. D. L Pagc. Poetae Mcha Grata, wyd cyt. s -*15. fig 18). ^ł“ ł\xz*tck Iliady.

^2,4 Początek Odęta.

Prawdopodobnie początek Pendth Cbojnlosa z Samos. ^r” Prologi Eutypidcsa z reguły przedstawiaj* przedakcję fabuły ulwoiu. nalomiast piobiji Sofoklesa stanowią najczęściej wprowadzenie tylko w pierwsze sceny dramatów.

^:l* Przykład mc odpowiada stwierdzeniu Arystotelesa. Cytowany wiersz z Króla Edypa nie pochodzi z prologu, lecz zc środka tragedii (w. 774) i nad niektórzy wydawcy, m.m. Kassel, kwestionują jego autentyczność Jest to być może wina żk przekazanego w tym miejscu tekstu, gdyż nieporozumienie usuwa juz niewielka poprawka, wniesiona przez Spcngla Pozwala ona zrozumieć ten passus w sposób następujący jdli nic na samym początku, jak Eurypides w prologu, lo przynajmniej gdzieś dalej, jak czyni Sofoktes".

206