2010 01 12 1501

AiłUMłkł ATcfit# ,Y(Unii.^iU'auv A*n*a ttiajx»i .'Mł

ISBN mm* 14.HB-4. C ty WN r»N 20M

Re/o/yfci Księga I

Wspomniałem już również, że przykład jest indukcja, i wyjaśniłem, jakiego rodzaju przedmiotów indukcja ta dotyczy. W stosunku do twierdzenia przykład nic ma się ani tak. jak część do całości, ani jak całość do części, ani jak całość do całości, lecz jak część do części i jak rzeczy do siebie podobne. O przykładzie mówimy bowiem wtedy, gdy jedna z dwu należnych do tego samego rodzaju rzeczy jest lepiej znana od drugiej. Fakt więc, ze Dionizjos zażądał dla siebie osobistej straży, świadczy o jego dążeniu do jedynowładztwa^{: 1}. bo przecież niegdyś Pizystrat, kierując się tym samym dążeniem, zażądał straży, i kiedy ją otrzymał, ogłosił się tyranem Podobnie tez postąpił Tcagcnes w Mcgarzc". Wszystkie więc inne tego rodzaju znane przypadki stanowią przykład w stosunku do Dionizjosa. o którym nie wiemy jeszcze, czy z tego powodu zażądał straży. Wszystkie te przypadki wchodzą w zakres tego samego ogólnego stwierdzenia: „ten, kto żąda straży osobistej, dąży do jedynowładztwa”.

Wyjaśniliśmy więc. skąd pochodzą sposoby przekonywania, które, jak się 1358 a przyjmuje, mają charakter dowodu²⁷. Między dwoma rodzajami entymemów istnieje ogromna różnica, niemal przez nikogo nie dostrzegana, ta sama. która w diulcklyce dotyczy syłogizmów. Jedne enlymeiny należą bowiem do sztuki retorycznej, podobnie jak pewne sylogizmy należą do dialcktyki. inne natomiast są właściwe dla innych poszczególnych sztuk i umiejętności, zarówno już uprawianych, jak jeszcze mc wykształconych ^:K. Dlatego uchodzi uwagi (słuchaczy] [...] ”. [że] im bardziej [mówcy] trzymają się zasad innej sztuki, tym bardziej oddalają się od

^u Dioniwos l (Starszy) po otrzymaniu straży przybocznej ogłosił się w 406 r p n.c. uutokraiyęznym strategiem i tyranem Syrakuz (por. Diodo* Sycylijski. BiN 13,91 -05).

^ł> l*izysiiai ogłosił sie tyranem Aten w 561 r. p.n.e. i sprawował te iządy aż do Śmierci w loku 527. znacznie przyczyniając- sic do rozkwitu gospodarki i kulimy Alen.

’’ Tcagcnes sprawował wlail/ę tytana w Megarzc nmiej więcej w lalach 640 - 620 i dal sic poznać jako obrońca biedniejszej warstwy obywateli Tę sama trójkę jedynowładców wynuciua Arystoteles w Polu. 1305 a 23.28.

'' W oryginale: .Ticteię ano5r.iiciii.-ai'. W len sposób, jak wynika z całości dotychczasowych rozważań, określa tu Arystoteles enlymeiny i przykłady (paradygmaty); por. wyicj 1356 a 35 nn

^u Różnica, o której wspomina tu autor i którą krótko wyjaśnia, wytycza układ problematyki pierwszych dwu ksiąg Reioni*i. a wiąże ssę z faktem istnienia dwu podstawowych źródeł, z których tworzy sk entymemy i sylogizmy Jedno stanowi jtopika ogólna" (Kotwi tónoi — wspólne punkty odniesienia), drugie — ..loptka szczegółowa" tfóiu. cfótj — ..odrębne, gatunkowe punkiy odniesienia". Zbudowane na kanwie informacji właściwych dla poszczególnych nauk szczegółowych). (XI lozdz. 4 księgi I do rozdz. 17 księgi II a>zpair>wane są „odrębne punkiy odniesienia^-, natomiast analizie „ogólnych toposów^- poświęca autui lozdz. 17-26 księgi II

Kassel dostrzega lukę w tekście po słowie aKpoaeaę. Gdybyśmy natomiast opuścili lo słowo, idąc za niektórymi wydawcami (Cope. Spengcl. Rocmer). sens tego /dama byłby jaśniejszy i ściślej związany logicznie z kontekstem Jako podmiot do kav!kkv<Ritn należałoby przyjąć „ci. którzy mc diwtrzegają”, a jako dopełnienie: .różnicę miedzy rodzajami entymemów" Należałoby wówczas przetłumaczyć to zdanie lak. jak proponuje Grimukli (Owimtenran ad loc-, ‘ 73): JDI.alcgo nic doriir/egają oni tej różnicy i im hardziej trzymają się metody właściwej konkretnej dyscyplinie, lym bardziej oddalają się od retoryki i dialcktyki”.