83

Spis treści    Notatki

J. W. Wójcik, PnemnńialmufiaiiaMmsau    Wamsowi 2CC<?

UJrt\ •■7S.SIiy Wnllci‘ KtutoCI Hi-MU S|>. / 0.0. 2i»T

&xtiział •). P/uU'iM»Kifli2y;ia(wtoa»g zu^ni,:i:ia pnmwazb&itia Hianw.yniu (e/rctvz,nu

państwa sygnatariusze omawianej konwencji Rady Europy zobowiązują się do uznania finansowania terroryzmu za przestępstwo kryminalne.

5.7.3. Techniki śledcze

Zagadnienie to ma istotne znaczenie dla praktyki bankowej. Związane jest bowiem zanalizowaniem transakcji, rozpoznawaniem transakcji podejrzanych i powiązanych oraz ich monitorowaniem na rachunkach bankowych, a zatem z. procedurami wewnętrznymi. Drugi aspekt to określone środki techniki operacyjnej stosowane przez organy ścigania.

W systemie uprawnień i technik śledczych (arl. 7) określa się, że każ.-da strona podejmuje środki ustawodawcze i inne, konieczne dla nadania jej sądom lub innym właściwym organom uprawnień do udostępniania lub zajmowania dokumentów bankowych, finansowych lub handlowych wcelu przeprowadzenia właściwych czynności. Konwencja wyraźnie zastrzega, że strona nie może uchylić się od działań z powodu tajemnicy' bankowej ani leż. powiadomić klienta o ujawnionych podejrzeniach.

Wspomniane środki ustawodawcze i inne są konieczne dla umożliwienia:

a)    ustalenia, czy osoba fizyczna lub prawna jest właścicielem lub użyl-kowmikicm-beneficjenlem jednego lub więcej niż jednego rachunku, jakiegokolwiek rodzaju, w banku znajdującym się na terytorium państwo strony. Jeżeli taki fakt ustalono, należy uzyskać wszystkie szczegóły rozpoznanych rachunków, czyli rodzaje podejrzeń w^r określonej transakcji;

b)    uzyskania właściwych danych odnośnie dobadanych rachunkówban-kowych i operacji bankowych przeprowadzonych w danym okresie na jednym lub więcej niż. jednym rachunku, w tym danych szczegó-lowych wszystkich rachunków, z których otrzymywano bądź na które przekazywano środki;

c)    monitorowania operacji bankowych prowadzonych na jednym lub w^rięcej niż jednym ustalonym rachunku,

d)    zobowiązania banków*, aby nie ujawmialy zainteresowanym klientom lub osobom trzecim, żc prowadzone jest dochodzenie.

Konwencja stanowi, że strony rozważą rozszerzenie niniejszego przepisu na rachunki prowadzone przez instytucje finansowe inne niż banki. To zagadnienie stało się już faktem w* wielu krajach UE.

166

J. W. Wójcik. fr7<!enntealm:tSxv:xim\zK!u tciror.zmu. Wamsowi 20G<?

ISrtN >/7<A».?*2A.| \'V>,< - liy Wolta* Kl-.-ei Hi-błlt S|> / 0.0. Vffl

.*. PjzffiK^Łjnif/riiiirtWMKia :eni>npjnu drfcww.Unr.¹! UE

Wśród środków ustawodawczych i innych, a zatem typowych dla organów ścigania, koniecznych do umożliwienia stosowania specjalnych technik śledczych, ułatwiających identyfikację i śledzenie dochodów oraz zbieranie materiału dowodowego związanego z tymi dochodami wyróżnia się np.: obserwację, podsłuch połączeń telekomunikacyjnych, dostęp do systemów komputerowych oraz nakaz przedstawienia określonych dokumentów.

5.7.4. Zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Konwencja przewiduje również środki właściwe zapobieganiu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (art. 13), które powinny być stosowane indywidualnie według prawa krajowego. To zarówno środki ustawodawcze, jak i organizacyjne, które mogą być konieczne w celu ustanowienia szeroko zakrojonego systemu przepisów oraz nadzoru lub monitoringu mającego zapobiegać omawianym przestępstwom. Przy czym w należyty sposób powinny uwzględniać obowiązujące międzynarodowe standardy, w tym w szczególności zalecenia przyjęte przez 1'ATT Mogą to być przede wszystkim żądania od osób prawnych i fizycznych, aby dokonywały:

.1) identyfikacji i weryfikacji tożsamości ich klientów oraz ich ostatecznych właścicieli faktycznych, a także bieżącej kompleksowej analizy ekonomiczno-finansowej ich powiązań biznesowych, przy zastosowaniu podejścia opartego na ryzyku;

2)    zgłaszania podejrzeń związanych z praniem pieniędzy;

3)    przedsiębrania środków pomocniczych, takich jak archiwizacja danych dotyczących tożsamości klientów, transakcji, szkolenia dla personelu oraz ustanowienie wewnętrznej polityki i właściwych procedur według profilu przedsiębiorstwa;

4)    stosowania zakazu informowania o przekazaniu doniesienia o podejrzanej transakcji do JAT lub że prowadzone jest lub może być prowadzone dochodzenie w sprawie prania pieniędzy czy finansowania terroryzmu;

5)    zapewnienia, że osoby, które mogą być wykorzystane do popełnienia omawianych przestępstw, znajdują się pod skuteczną obserwacją systemów monitoringu czy nadzoru, w celu zapewnienia zgodności / wymogami (procedurami) dotyczącymi zwalczania tych przestępstw, według określonych zasad ryzyka ich zaistnienia.

167

♦ «N

ibuk.pl /TELIK