Fitopatologia leśna (73)

Rys. 37. Opylacz plecakowy z podwójnym miechem (z Alwina i Zaleskiego): /

m

di - dźwignia micchowa,

I - łopatka wylotowa, m - miechy, r - rura wylotowa, z - zbiornik na pylisty preparat

W miejsce opryskiwaczy „Arimitsu” pojawiły się ostatnio w Polsce opryski wacze podobnego typu, pochodzenia zachodnioeuropejskiego, z których najbai dziej przyjął się opryskiwacz „Solo” typ 423. Pospolicie jest obecnie w szkółka^ leśnych stosowany polski opryskiwacz ciągnikowy „Termit”, produkowany wróż nych wersjach.

Opryskiwać można tylko w czasie bezdeszczowej i niezbyt wietrznej pogod] Jeżeli przed wyschnięciem cieczy spadnie na rośliny deszcz, należy po ich ob< schnięciu opryskiwanie powtórzyć. Opryskiwacze trzeba po ich użyciu, a prze przechowaniem, przepłukać wodą, oczyścić z zewnątrz i odpowiednio zabezpie czyć przed korozją, np. dyszę ze znajdującymi się w niej wkładkami (wiatraczki mi) lub też, gdy chodzi o aparat „Arimitsu”, końcówkę opryskową itp. części me talowe nasmarować bezkwasową wazeliną techniczną.

ny, a rysunek 36 opylacz bardziej nowoczesny, mogący też spełniać rolę oj

Opylanie wykonuje się w podobnych celach jak opryskiwanie, używając apa ratów zwanych opylaczami. Rysunek 37 przedstawia opylacz bardziej tra

wacza. Zabieg opylania wykonuje się jednak stosunkowo rzadko, a ostatnio nic mai zupełnie zanika, gdyż w porównaniu z opryskiwaniem bywa on mniej stal teczny i połączony z większym nakładem materiałowym w postaci sproszkowl nego fungicydu; nie wymaga jednak transportu wody na powierzchnie zabiegfl we, co stanowi zaletę opylania.

Zarys metod badań fitopatologicznych

Działalność badawcza w zakresie chorób drzew leśnych i drewna dotyczy przede wszystkim:

1)    diagnostyki, przebiegu i istoty chorób;

2)    uwarunkowania procesu chorobowego;

3)    ochrony przed chorobami, przy czym jako ważniejsze sposoby pracy w tych dziedzinach można wskazać:

-    metody obserwacji makroskopowej,

-    metody sztucznych kultur mikroorganizmów,

-metody obserwacji mikroskopowej,

-    metody fizjologiczno-biochemiczne,

-    metody serologiczne,

-metody molekularne,

-    metody badania fungicydów.

Metody obserwacji makroskopowej polegają na uporządkowanym ujmowaniu objawów choroby roślin, dających się zauważyć gołym okiem, oraz na ustalaniu na tej podstawie tzw. obrazów (syndromów) i przebiegu choroby. Dla szybkiego ustalania przebiegu wieloletnich chorób drzew leśnych oraz uzyskania możliwości przewidywania dalszego przebiegu tych chorób w przyszłości (ważna informacja z punktu widzenia epifitozjologii i ochrony) dobre usługi może oddać metoda stosowana przez Mańkę (1953, 1953a) w stosunku do świerczyn porażonych przez opieńkę ciemną i wiązów atakowanych przez holenderską chorobę wiązu. Ważne jest, aby stosując metodę obserwacji makroskopowej, umieć dostrzegać objawy o charakterze diagnostycznym, czyli takie, z których można wnioskować o przyczynie choroby. Może w tym być pomocna druga z przytoczonych grup metod.

Metody sztucznych kultur polegają na hodowaniu na sztucznych pożywkach mikroorganizmów w czystej postaci lub w postaci zamierzonych mieszanin. Metody te m.in. ułatwiają ustalenie ścisłego związku między danym objawem chorobowym rośliny a sprawcą choroby. Jeżeli np. w przypadku zgorzeli siewek razem z patogenem występują w środowisku glebowym grzyby w stosunku do tego patogena antagonistyczne, zwłaszcza jeżeli to są grzyby ryzoferowe i mikory-zowe, może w ogóle nie dojść do porażenia zgorzelowego. Dochodzi wtedy do korzystnej dla rośliny-gospodarza interakcji między patogenem a innymi grzybami obecnymi w glebie, mogącej uchodzić za pewien wyraz wpływu całokształtu środowiska glebowego tej rośliny.

Dla badania interakcji między patogenem a środowiskiem rośliny-gospodarza można się też posłużyć wspomnianą już metodą szeregów biotycznych. Dla przykładu niech posłużą wyniki takich badań przedstawione w tabelach 4 i 5 (str. 125),