g2 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek_

Ryc. 21. Zarodziec owalny (objaśnienia jak na ryc. 18).

Preparat: postać schizonta w erytrocycie, rozmaz krwi ludzkiej; preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy.

Obserwacja. Pow. 1000x. Widoczne są krwinki czerwone niezarażone i erytrocyty ze schizontem. Cytoplazma pasożyta zabarwiona na kolor niebieskofloletowy, zaś jądro, ułożone przy krawędzi komórki zarodźca - fioletoworóżowe lub intensywnie fioletowe. Większość zarażonych erytrocytów przyjmuje charakterystyczny owalny kształt; niektóre krwinki są bardzo silnie zmienione (zupełnie niepodobne do erytrocytów), wydłużone w kształcie rakiety, z jednej strony mniej lub bardziej postrzępione.

Rysunek: erytrocyt zmieniony, ze schizontem w środku; dla porównania - rysunek erytrocytu niezmienionego.

5. Gatunek: Toxoplasma gondii Nicolle et Manceaux - Toksoplazma mi

Występowanie. Jest to kosmopolityczny pasożyt wewnętrzny człowieka i zwierząt domowych (kot i pies) oraz dzikich-Ok.1/3 ludności świata jest zarażona tym pasożytem. Przyjmuje sie.żewJol-sce występuje on u ok. 25% ludności.

JRudowa. Trofozoit ma kształt banana, długość 4-6 um; posiada jeden biegun zaokrąglony, drugi zaostrzony (ta cecha morfologiczna oraz wytwarzanie enzymów proteolitycznych ułatwia wnikanie do komórek żywiciela). Wokół centralnie .umieszczonego jądra znajduje się przestrzeń okołojądrowa. Pasożyt ten tworzy pseudocysty (ryc. 23) o średnicy do 500 pm, zawierające zgrupowania trofozoitów oraz cysty o średnicy 20-200 pm.

Zarażenie następuje per os lub przez„USzkodzoną skórę pseudpcystą albo cystą z mięsem zwierząt (wieprzowina, baranina), bądź sporozoltemi wydalanymi z kałem kota. Istnieje także możliwość zarażenia poprzez wydzieliny, i wydaliny (mleko, ślina, mocz, kał) zarażonych zwierząt i człowieka (toksoplazmoza nabyta). Niebezpieczne są zarażenia laboratoryjne od zwięrząt. na których pasażuje się toksoplazmę . Do płodu mogą wnikać pasożyty poprzez ło.żysko_(.toksoplazmozą, wrodzona). Notuje się także przypadki toksoplazmozy potransfuzyjnej. Nie. wyklucza się również drogi płciowej zarażenia.

Rozwój (ryc. 221. U człowieka oraz zwierząt Toxoplasma eondii rozmnaża się bezpłciowo na drodze schizogonii. Pasożyty bytują we wnętrzu komórek różnych tkanek, m. in. w mięśniach. Rozmnażają się bezpłciowo w obrębie trofozoitu macierzystego przez podział na dwie komórki siostrzane. Pseudocysty (ryc. 23) powstają najczęściej w .makroiagach___Postacie .Jrofozoitów, które „powstają

wpseudocystach, noszą nazwę taichyzoitów. Mogą one drogą krwi lub limfy.. rozprzestrzeniać .się w organizmie żywiciela. Cysty natomiast mają własną otoczkę, nadto okryte są jeszcze błoną zniszczo-