g8 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

Gatunek: i3^y/i^Mm^ra«/H«w tL.VRailli£l^Iasiemiecj)si

Występowanie. Pasożyt kosmopolityczny, bardzo pospolity u psów także w Polsce,. Występuje również u kota, lisa innych zwierząt mięsożernych; niekiedy u człowieka, Bytuj e w. j elicie ..cienkim. Ocenia się, że połowa populacji psów w Polsce jest zarażona tym tasiemcem.

Ryc. 53. Tasiemiec psi, A - skoleks,

B - dojrzały proglotyd, C - torebka jajowa, D - jajo, E - cysticerkoid (wg 20).

Budowa (ryc. 53). Bladoczerwona strobila osiąga długość 20-50 cm, zbudowana jest z 60-175 progloty-dów o szerokości 2,5-3 mm, dojrzałe są dłuższe niż szerokie, przypominające kształtem nasiona ogórka -stąd tasiemiec ten niekiedy jest nazywany ogórko-wyjn, Taenia cucumerina (od nazwy rodzajowej ogórka - Cucumis). Skoleks romboidalny z 4-ma owalnymi przyssawkami i stożkowatym ryjkiem uzbrojonym w 30-150 kolczastych haków ułożonych w kilką, poprzecznych rzędów. Narządy rozmnażania męskie i żeńskie występują w podwójnej liczbie w każdym proglotydzie i uchodzą do przedsionków,.płciowych położonych po obu jego, bokach,..,Żółtnik jest umieszczony do przodu w stosunku do ■jwupłatowegójj aj nika. Większość wnętrza proglotydu zajmuje ok. 200 kulistych jąder, które zanikają w miarę „rozwoju macicy. Ta jest podzielona na liczne gniazda, zawierające, po 3.- 30 jaj, układających się w proglotydach macicznych w błoniaste torebki jajowe (ryc. 53 C)

^ozwó^{ryc. 54). Proglotydy maciczne odrywają się od stronili pojedynczo i wydostają się z kałem ży-wiciela lub samodzielnie dzięki zdolności poruszania się. Na skutek skurczów proglotydów lub ich rozpadu, wydostają się torebki jajowe z kulistymi jajami o średnicy S^-^OjAS* z rozwiniętą onkosferą, którą otacza

gruba osłonka embrionalną.,

Jaja, rozprowadzane przez poruszające się proglotydy na skórze i sierści psa, sąpołykąne przez larwy pchły psiej (Ctenocephalides canis), kociej (C. felis) lub ludzkiej (Pulex irritans), które są żywicielami pośrednimi tego tasiemca W jelicie larwy pchły wylęga się onkosferą, która następnie przez j ego ścianę przedostaje się do jamy ciała, gdzie w, ciągu ok. 3 miesięcy, w czasie przeobrażenia pchły do stadium imago, wykształca się cysticerkoid. Przez połknięcie owada z cysticerkoidem, np. przy zlizywaniu przez, psa sierści, następuje zarażenie. Cysticerkoid przyczepią, się do ściany jelita żywiciela ostatecznego i po ok. 20 dniach rozwija się dorosły tasiemiec.

Ryc. 54. Cykl rozwojowy tasiemca psiego: 1 - skoleks z wysuniętym częściowo ryjkiem, 2 - proglotyd maciczny, 3 - torebka jajowa, 4 - larwa pchły (która połyka jaja tasiemca), 5 -pchła dorosła, 6 - cysticerkoid (w ciele pchły), 7 - pies jako żywiciel ostateczny (wg 30).

j

i

59