g4 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

^inwazji opiera się na badaniu kału, do którego przenikaj ąf j aj a przywry bytującej w ścianie jelita i krezce. Natomiast w moczu jaja spotykane są rżadziej. Jaja, wielkością prawie nie różniące się od jaj S. haematobinum, posiadają kolec^tffi^^.o.ny..z,bp^ ryc.32).Nię we wszystkich przypałach zarażenia tym pasożytenn stwierdza się obecność jaj w kale; wówczas inwazję wykrywa sięjektoskopowo^oraz jnikroskopowo badając wycinki błony śluzowej jelita prostego.

Zapobieganie. Stosuje się te same metody zwalczania i zapobiegania, jak opisano przy S. ha-ematobium. Zapobieganie utrudnia jednak duże rozprzestrzenienie S. mansoni oraz znaczną^ liczba zarażeń o małej intensywności u ludzi, stąd s^oii| trudno wykrywalne.

Preparat: jaja w rozmazie kału pochodzącego oa żywiciela ostatecznego.

Obserwacja. Pow. 150x. Wśród cząstek stałych rozproszonych w preparacie znajdujemy jajo, które ma barwę jasnożółtą i kształt podłużnie-owalny, jest dość duże, o wymiarach 155 x 66 pm (największe w porównaniu do jaj innych omawianych tu gatunków Schistosoma), otoczone skorupką. bgz wieczka. Z boku jaja, w pobliżu jednego z biegunów wystaje kolec o długośctokT^pnt,^ .grubościenny, ostro zakończony. Wielkość kolca oraz jego usytuowanie na powierzchnlJata~s^io-wia-SgSflŁi^    .Schistosoma-iw jaju znajdują się komórki żółtkowe bądź mira-/

cydium, zależnie od stopnia rozwoju jąjat    **’'

Rysunek:odrysovsać j aj o zwracając uwagę na jego kształt oraz wielkość i położenie kolca.

3. Gatunek: Schistosoma japonicum Katsudara

Występowanie. S. japonicum jest rozprzestrzeniona na Dalekim Wschodzie: Chiny, Japonia, Korea, Filipiny. Krąg żywicieli ostatecznych obejmuje człowieka oraz zwierzęta udomowione jak psy, koty, bydło, owce, kozy i świnie, a także dziko żyjące. Przywry te pasożytują w odgałęzieniach żyły krezkowej górnej, ale dużo osobników przedostaje się także do naczyń żylnych wątroby i innych narządów.

Budowa. Przywra ta jest nieco większa w porównaniu do poprzednich dwóch gatunków, pokrojem do nich podobna; samiec o długości ok. 1,5 cm, samica do 2 cm.

Rozwój - zbliżony do opisanych poprzednio, poprzez stadium miracydium, sporocysty i furko-cerkarii (brak stadium redii). Żywicielem pośrednim są ślimaki ziemno-wodne z rodzaju Oncomela-nia. Cerkarie, po wniknięciu przez skórę żywiciela ostatecznego, wędrują z prądem krwi przez mały obieg do tętnic krwiobiegu dużego, osiągając następnie tętnice krezki i żyłę wrotną wątroby.

W narządzie tym przywry rosną, łączą się w pary i przemieszczają do żył krezkowych, gdzie osiągają dojrzałość płciową. Po kopulacji samice składają jaja w drobniejszych żyłach.

Chorobotwórczość. Przebieg schistosomozy jest gwałtowniejszy, bardziej niebezpieczny dla człowieka niż w przypadku dwóch poprzednio opisanych schistosomoz. Faza toksyczna inwazji charakteryzuje się ciężkim stanem chorego, z gorączką oraz zmianami zapalnymi i alergicznymi ze strony układu oddechowego i skóry. Dalszy przebieg choroby jest związany z wędrówką młodych larw i lokalizacją p*ostaci dojrzałych - stąd ostre objawy ze strony przewodu pokarmowego (krwawe biegunki) i wątroby (zastój krwi). Przywry podczas wędrówki mogą zabłąkać się i trafiać do innych narządów (śledziona, nerki, płuca, narządy rozrodcze), gdzie wywołują stany zapalne, mogące doprowadzić do nowotworowego bujania tkanek. Przy intensywnej inwazji po 2-5 latach trwania choroby następuje zgon chorego.

Wykrywanie polega na badaniu koproskopowym oraz na drodze biopsji wątroby - poszukuje się jaj, które są wyraźnie krótsze i nieco szersze (90x67|im), niż u pozostałych dwóch gatunków Schistosoma, z małym kolcem umiejscowionym z boku, niekiedy zakrzywionym.

Zapobieganie zarażeniu przez S. japonicum jest trudne z powodu rozprzestrzenienia tego pasożyta wśród ludzi i zwierząt, stanowiących rezerwuar inwazji. Niełatwo także zwalczać ślimaki ziemno-wodne, bo przeżywają one okres suszy i mogą wydalać cerkarie poza zbiornikiem wodnym,