g7 bmp

_E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

Bada siekał, stosując rozmaz lub metodę sedymentacyjną. Czasem przeprowadza się badania radiologiczne lub odczyny serologiczne. Niekiedy wykrywa się larwy w plwocinie.

Zapobieganie i zwalczanie polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej, przede wszystkim myciu rąk przed jedzeniem, dokładnym myciu warzyw i owoców. Należy chronię pożywienie i wodę pitną przed zanieczyszczeniem fekaliami ludzkimi. Konieczne jest odkażanie odchodów ludzkich zanim użyjesię ich do nawożenia gleby. Jaja glist mogą w glebie przetrwać zimę. Temperatura 100°C zabija je w ciągu kilku sekund.

Preparat: jajo, rozmaz kału ludzkiego; preparat trwały, niebarwiony.

r

Obserwacja. W pow. 300x obserwujemy, wśród różnorodnych elementów kału, jaja koloru miodowego^ bardzo pofałdowanej zewnętrznej warstwie otoczki jajowej. Zwróćmy uwagę, że niektóre elementy kału (np. pyłki kwiatowe) mogą imitować jaja robaków.

Rysunek: jajo glisty wśród elementów kału.

1 b. Asęąm lumbrięoidessuis L. - Glistaświńska ^ v ^

Występowanie. Kosmopolityczny pasożyt świń. Człowiek jest żywicielem przypadkowym. Budowa. Glista ta jest morfologicznie prawie identyczna z glistą ludzką (różnice wykazano dopiero za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego). Uważa się je za odrębne podgatunki, gatunki bliźniacze lub rasy fizjologiczne.

Zarażenie człowieka postacią jaja inwazyjnego następuję poprzez zanieczyszczone ręce lub z zanieczyszczonym pojęąrmem czy wodą pitną.

Rozwój u człowieką kończy się na wędrówce larw. W niewłaściwych dla siebie warunkach pasożytowania nie mogą one bowiem przekształcić się w osobnild.dorosłe.

Chorobotwórczość u człowieka. Występują stany zapalne narządów, do których zawędrują larwy, m.in. zapalenie płuc.

U prosiąt glista świńska powoduje zahamowanie wzrostu i spadek masy ciała.

Zapobieganie i zwalczanie - j ak w przypadku glisty ludzkiej.

***

Preparat: 1. dojrzała glista utrwalona w 4% formalinie: samiec i samica; 2. sekcja samicy (iyc. 63); 3. sekcja samca; 4. jajo.

Obserwacja.

Ad 1. Zwracamy uwagę na wygląd typowego nicienia i wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy: różnice w wielkości oraz zakończenie ciała (stożkowate proste u samicy, zagięte na stronę brzuszną i niekiedy pastorałowato zakręcone u samca; mogą tgż być widoczne u niego 2 szczecinki kopulacyjne ok. 2 mm długości). Oskórek jest poprzecznie prążkowany. Widać też zgrubienia hipodermalne (grzbietowe i brzuszne) biegnące wzdłuż ciała glisty.

Ad 2. Robaka umieszczamy w wanience z dnem pokrytym parafiną i końce ciała umocowujemy szpilkami. Następnie ciało glisty zalewamy wodą która zapobiega jego wysychaniu w czasie preparowania oraz chroni przed wytryśnięciem płynu znajdującego się w jamie ciała pod dość wysokim ciśnieniem. Z kolei nacinamy wór powłokowo-mięśniowy żyletką lub skalpelem, rozcięte brzegi rozpinamy za pomocą szpilek. Przy użyciu igły prepa-racyjnej i pincety wypreparowujemy ostrożnie narządy rozrodcze i jelito, które występuje tu w formie zgniłozielonej tasiemki (ryc. 63).

68