klsti075

ROZDZIAŁ 3. RYBOŁÓWSTWt

i naładowanego wewnątrz kamieniami. Manipulując tym wałem jak siecią, wyganiano przy jego pomocy ryby na przybrzeżną mieliznę i, otoczywszy ją, dobywano zdobycz rękoma, czerpakiem lub kłoniami. Sposób niemal identyczny znają i Słowianie południowi. Tak np. nad Wardarem w Macedonji pastusi łowią ryby, wyrzucając je z wody na brzeg zapomocą wału z chróstu, tworzącego niby girlandę. Wały z chróstu są też używane w Rumunji. Rodzaj ruchomego płotu z chróstu — niby pierwowzór ściankowatej sieci — znany jest także rybakom ruskim w Karpatach Czechosłowacji (fig 81).

Sieci ciągnione ścianko w a te^lioć w wielu krajach słowiańskich dość pospolite,' są jednak przez Słowian naogół stosunkowo rzadko używane. Natomiast wielką wziętością cieszą się sieci ciągnione matnio we. Bywają one najprzeróżniejszych rozmiarów; znane są w tej lub innej formie wszystkim ludom słowiańskim i najczęściej noszą — podobnie jak i sieci ciągnione ściankowate — nazwy, nawiązujące do czynności włóczenia lub brodzenia. Największe sieci matniowe zwą się zresztą u Słowian północnych i cżąslkr pułutłnia-wycli niewodami (fig. 821 Pochodzenie niektórych sieci matnio-wych, a mianowicie niewodu, nie jest dotychczas znane. Śmiała hipoteza J. Janki, wyprowadzająca niewód ze środkowej Azji, gdzie ma

82. Niewód. Pow. Solvy<5egd;i, gub. Vologda, Wielkorus. 2ivaja Sturina, t. 8, r. 1898, str. 43, fig. 43.

być bardzo rozpowszechniony, wymaga gruntownego sprawdzenia. Przemawiałyby za nią do pewnego stopnia historyczne wskazówki, zdające się poświadczać rozpowszechnianie się tej sieci w Europie w kierunku ze wschodu na zachód. Nazwa niewód nie została dotychczas objaśniona.

105. W niektórych okolicach północnej Słowiańszczyzny lud używa sieci ciągnionych matniowych, podoBnych do niewodu, ale mniejszych i posiadających zamiast ściankowatych skrzydeł tylko straszaki, to jest wiechy, uwiązane w pewnych odstępach do pociągowych sznurów. U nas zwą si§_ one klepami. — Jedną z ciekawszych sieci jest włok.....stróżow^yT^znany z różnych okolic Sło-

_wiańszczyzny . wschodniej, nieobcy "jednak i Słowianom zachodnim. Fig. 83 przedstawia narzędzie używane przez pojedynczego rybaka;