klsti426

455

ROZDZIAŁ 1C. ODZ1DZ

dostatecznie uwzględnia się odmienność kroju spodni su-k i on n y oh i j> ł ó o i e n n y c h na jednych i ty eh samych tery-torjacli. Na tę odmienność należy zwrócić szczególną uwagę przy dalszych studjaeh.

473. Oprócz długich spodni wąskich i szerokich jest w użyciu na Bałkanach jeszcze całkiem odmienny rodzaj tego przyodziewku. Są to bufiaste krótkie spodnie, noszone w kombinacji z kamaszami, albo też spodnie długie, złożone jakby z bufiastej części górnej z którą od dołu zrósł się obcisły kamasz. Ostatni rodzaj odzieży widzimy głównie na północnym zachodzie bałkańskiej Słowiańszczyzny, w obrębie pewnych krajów Serbochorwacji. Powtarza się on i w Ana-tolji. Według przypuszczeń niektórych badaczy dostał się na półwysep bałkański dopiero we wczesnem średniowieczu.

Do ciekawszych szczegółów etnogeograficznych należy m. i. zasiąg spodni skórzanych. W starożytności nosili je podobno Trakowie, Sarmaci i Scyci. W ostatnich czasach spotykały się w środkowej Europie u Słowian zachodnich (zwłaszcza u Polaków) oraz u sąsiadujących z nimi południowo-wschodnich Niemców (w Czechach, Bawarji, Karyntji i t. d.). Poza tein noszą je np. Estończycy (bogatsi włościanie), Turcy, Kirgizi, Kałmucy etc. U Słowian bałkańskich widzimy tu i owdzie spodnie ze skóry koziej, obróconej szerścią nazewnątrz; podobne znane są i gdzie indziej w południowej Europie.

Wszystkie wiadomości podane w §§ 468—473 mają na celu tylko pierwszą orjentację w przedmiocie. Brak nam bowiem zupełnie opracowań, traktujących o bardzo pod względem etnograficznym zajmującej, choć tak zdawałoby się niepozornej cząstce odzieży, jaka tu została omówiona. A właśnie dopiero po zestawieniu kroju i nazw togo przyodziewku w różnych częściach Słowiańszczyzny oraz we wszystkich krajach sąsiednicłi i dalszych, niowyłączając oczywiście najdalszego zachodu i wschodu, można będzie wyprowadzić wnioski zupełnie pewne i prawdopodobnie wcale pod względem naukowym ważne. Ze istotnie wolno się tu spodziewać zajmujących odkrj^rć, niech świadczy dła przykładu spostrzeżenie M. Tilkego. Zauważył on mianowicie, iż charakterystyczny krój spodni Finów nadwołżańskich (Czeremisów) i Zyrjan znajduje całkiem niespodziewanie odpowiednik w kroju spodni, noszonych przez górskie ludy, zamieszkujące południowo-zachodnie Chiny. Oczywiście jedna tego rodzaju zgodność, choćby była nawet bardzo uderzająca, nie ma żadnego znaczenia. Rzecz się jednak odmienia, gdy ich można wykazać dziesiątki. A właśnie, o ile chodzi o bardzo stare związki kulturalne, łączące środkową i wschodnią Europę z płd.-wschodnią Azją (wschodnie pogórze Himalajów, południowe Chiny etc.), można to uczynić z łatwością. Napomknęliśmy już o tern w § 431, a w części 2. i 3. tej książki niejednokrotnie jeszcze tej kwestji dotkniemy.