mas048 bmp

podstawach. Warto przypomnieć polityczną postawą Nowo-grodzian, którzy, choć wcześniej od mieszkańców innych dzielnic ruskich ulegli tendencjom odśrodkowym, nie wahali się wprowadzać własnych książąt na tron kijowski, gdy tylko zaistniała ku temu okazja, zamiast, w imię pogłębienia swej samoistności, hamować ich w tym kierunku poczynania. Nie sposób przypuścić, aby państwo Miecława, po zakończeniu swej konsolidacji w ośrodku mazowieckim, nie próbowało ekspansji na „bezpaństwowe” chwilowo tereny, przez długie już lata związane z Mazowszem tradycjami wspólnego bytu politycznego. Najbardziej naturalnym kierunkiem ekspansji Miecławowego ośrodka władzy musiały być pozostałe ziemie polskie.

OKOLICZNOŚCI POWSTANIA PAŃSTWA MIECŁAWA

Mazowsze I Wielkopolska w okresie kryzysu monarchii.

Chronologia powrotu Kazimierza I. Losy Małopolski w latach 1039—41.

Ze wszystkich prób wyjaśnienia sprawy Miecława uważam zatem hipotezę ogólnopolską za najbardziej uzasadnioną i prawdopodobną. Przyjęcie tej hipotezy stawia jednak przed badaczem obowiązek wytłumaczenia, dlaczego ogólnopol-skie zamierzenia Miecława nie doczekały się ostatecznie realizacji.

Tadeusz Grudziński, wysuwając możliwość szerszych niż ograniczone do Mazowsza planów Miecława, wyjaśnił ich niepowodzenie gwałtownym rozwojem wypadków w PÓlsce natychmiast po wygnaniu Kazimierza. Powstanie ludowe i najazd czeski miały załamać plany ambitnego możnowład-cy, w którym Grudziński widział przywódcę buntu przeciw księciu, w chwili, gdy wydawały się one bliskie urzeczywistnienia. Zaskoczony wypadkami Miecław ograniczył się na razie tylko do Mazowsza ²⁴⁸. Próbując ze swej strony uzasadnić podstawy hipotezy ogólnopolskiej przyjąłem w swoim czasie wyjaśnienie Grudzińskiego, zwracając nadto uwagę na konflikt Miecława z Rusią ²⁴⁹.

Tłumaczenie powyższe nasuwa jednak automatycznie pytanie, i bez tego posiadające duży walor historyczny: dbw-czego właśnie Mazowsze pozostało poza obrębem ruchu ludowego. Jak dotąd wysunięto cztery możliwe przyczyny: słabość chrześcijaństwa na Mazowszu, (2$> powolniejszy rozwój stosunków feudalnych w tej dzielnicy, (3J natychmiastowe objęcie tam władzy przez Miecława,(4) stosunko

wa T. Grudziński, Uwagi, s. 29—29. 349 j. Bieniak, Ze studiów, s. 79—79.

- 7 — Państwo Miecław

VI