Image (61)

i I H

I9MI1 lAYltm, |tt VON ailllis

1'o/lnm l<in|owy

Pmlutttwtiwyin uleimuitem iploun im poziomic kmjowym (operacyjnym) było przyjęcie Mmlogii luą|nwytli (( ountł-y Stnitty,y Nohw). Zawierały one uwagi o ogólnym procesie rozwoju doMoHowanym tlo ukieiUoMyelt potrzeb poszczególnych państw. Zostały one spisane im potlNlnwio koiiHtillnt ji między Ugandami wyspecjalizowanymi, programami i funduszami oraz oh uroda w cm ni a krajem przyjmującym, Stanowiły kompilację wszystkich planów równych instytucji i ofiarodawców w danym kraju¹¹’. Zaletą strategii krajowych jest to, że wyminie wytyczają cele, zadania i priorytety,

Inną reformą nu poziomie krajowym było wzmocnienie roli Rezydenta Koordynatora (Resident Coordinaior). Rezydent Koordynator zazwyczaj pracownik Programu Rozwoju Narodów Zjednoczonych (UNDP) zostawał oficerem odpowiedzialnym na poziomie krajowym i był przeszkolony do wypełniania swojej misji.

Odzwierciedlało to próby profesjonalizacji programów ekonomicznych i społecznych. Dostrzeżono, że w przeszłości oficerowie UNDP nie zawsze byli dobrymi wykonawcami. Ciągłe skargi organizacji pozarządowych dotyczące słabego działania ONZ w terenie stały się skutecznym impulsem do reform. W rezultacie uznano, że niezbędne jest posiadanie głównej instancji koordynującej działania w terenie, jak również uzgodnienie i monitorowanie standardów działania. Oficerowie na poziomie krajowym zostali np. wyposażeni w większe kompetencje, tak że mogli podejmować decyzje o zmianie użycia środków finansowych w ramach programów bez konsultacji z centralą. Podejmowano także wysiłki w celu wprowadzania ulepszonych metod komunikacji i wymiany informacji. Ponadto, działalność różnych organizacji ONZ była przenoszona do jednego miejsca czy „biura ONZ”, co powodowało codzienną współpracę oficerów, ułatwiało komunikację między instytucjami i kolegialność. Nowe podejście na poziomie krajowym nazwano podejściem Zintegrowanych Programów (Integrated Programmes approach). Można je porównać z poprzednią praktyką, gdzie różne agencje odrębnie realizowały odmienne programy, często nie wiedząc nawet o obecności innych agencji w tym samym kraju.

Poziom centralny

Jeżeli rola ONZ w zakresie spraw ekonomicznych i społecznych miała być efektywna na poziomie krajowym, niezbędna była również reforma na poziomie ogólnym czy też centralnym. Wysiłki reformatorskie w latach 90. skoncentrowały się na reorganizacji i racjonalizacji działań Rady Gospodarczej i Społecznej (ECOSOC).

Jednym z obowiązków ECOSOC była kontrola wspólnych tematów w pracach dziewięciu komisji funkcjonalnych (zob, rysunek 18.1). Do komisji funkcjonalnych należą np. Komisja Praw Człowieka, Komisja ds. Środków Odurzających, Komisja Zrównoważonego Rozwoju. Komisja ds. Statusu Kobiet¹¹, Poprzednio działania komisji funkcjonalnych w znacznym stopniu powielały się i nakładały, zatem celem reformy było wyeliminowanie dublowania ich działań. E('OSOC miała zintegrować prace swoich

Zgodnie z olicjulnii (1 u lisku misją przy ONZ, wrzesień 1996.

¹¹ Komisje po raz pierwszy zostały powołane w latach 40. Później były wyraźnie związane z Konferencjami Światowymi ONZ, a ich liczba wzrosła.

ftigrtiH/niji NrmmJAw ^jędrna/ony* Ii

!j 19

Ramka 18.8 Kluczowe konrepi }n

Agencje Wyspecjalizowano (Simiallml fluenrta»)\ inMyiutj* mlątbyniiiafluw*, w niwjaluy upu sób powiązane z głównym syutoniom ON/, poftiotlalątp łmmriytmyłhą hlPMlMmtić, (kImjIuiIp ncłiwn lane budżety, władzę wykonnwc/ą om/ knmllaly I/ginmml/nnln iti/ptlulnwlilell państw ułnnknw skich.

Bezpieczeństwo jednostki ludzkiej (/tuman wuc/ły): lw/f)|pr./«ń«iwt> ludzi obwjmiijąi-.e Ich za bezpieczenie fizyczne, ekonomiczny I społeczny dnhmhyl, pos/aritwmiln godności I ochronę praw człowieka.

Interwencja (lnterventlon): bezpośrednia znnngfizowanlp w państwie aktora zewnętrznego w celu osiągnięcia rezultatów preferowanych przez Interweniującą stronę, bez zgody tego państwa.

Ład [order): sytuacja, gdy relacje między aktorami takimi Jak państwa są stabilne, przewidywalne, podlegające kontroli 1 nie cechują się przemocą, zamieszaniem lub chaosem. Sprawiedliwość może być tu obecna lub też nie.

Międzynarodowe organizacje pozarządowe (International non-governmental organizations, INGOs): wielonarodowe organizacje, w skład których wchodzą podmioty niepaństwowe.

Organizacja międzyrządowa (lntergovernmental organlzation): organizacja, w której pełne, formalne członkostwo jest oficjalnie otwarte wyłącznie dla państw, a proces podejmowania decyzji leży w gestii przedstawicieli rządów.

Programy i Fundusze (Programmes and Funds): instytucje pod kontrolą Zgromadzenia Ogólnego zależne od dobrowolnych wpłat państw lub innych ofiarodawców.

Sprawiedliwość (justice): uzasadnione lub dające się moralnie usprawiedliwić traktowanie jednostek zgodnie ze standardami praw człowieka lub standardami dobrobytu ekonomicznego i społecznego. Suwerenność (sovereignty): warunek konieczny dla państwa, stanowiący, iż nie podlega ono żadnej wyższej władzy. Rząd państwa suwerennego jest w sposób ostateczny odpowiedzialny za swoich obywateli. W praktyce suwerenność często bywa warunkowa. W zakresie polityki wewnętrznej rządy podlegają konwencjonalnym standardom, a w zakresie polityki zewnętrznej warunkowość może oznaczać, że rządy mają większą lub mniejszą swobodę w podejmowaniu niezależnych działań. Suwerenne państwo może dokonywać wyboru w ramach tych danych konwencji i standardów.

Uznanie (recognition): działanie podejmowane współcześnie indywidualnie i odrębnie przez rządy, uznające inną jednostkę za osobę prawną i w ten sposób przekazujące jej prawo do działania w społeczności międzynarodowej oraz do wchodzenia w kontakty z jej członkami. Obecnie uznanie symbolizuje ustanawianie stosunków dyplomatycznych, wymianę ambasadorów i przyznanie członkostwa w ONZ.

Zaangażowanie (involvement): sytuacja, kiedy aktor zewnętrzny, taki jak organizacja międzynarodowa, działa w ramach jakiegoś państwa za jego zgodą lub bez niej.

komisji funkcjonalnych i zasygnalizować to Zgromadzeniu Ogólnemu, które jest odpowiedzialne za rozpatrywanie i ustanawianie szerokich ram działań ekonomicznych i społecznych.

W Karcie NZ uprawnienia przekazane Zgromadzeniu Ogólnemu i I .OOSOO są skromne. Zgodnie z Kartą, Zgromadzenie Ogólne i ECOSOC mogą jedynie wydawać rekomendacje i otrzymywać raporty. Natomiast reforma ONZ z połowy lat 90. umożliwiła ECOSOC większą stanowczość i odgrywanie czołowej roli w zakresie koordynowania prac systemu ONZ. ECOSOC miała pilnować, by decyzje Zgromadzenia Ogólnego były właściwie wprowadzane w życie w ramach całego systemu. Przekazano jej także prawo pełnego wykonywania prerogatyw w zakresie ostatecznych decyzji odnoszących się do