skanuj0268 bmp

6. Nowa ekonomia w ochronie zdrowia 269

medycznych, sprzętu diagnostycznego, a także budowie szpitali, przychodni, centrów diagnostycznych i innych obiektów infrastrukturalnych. Ochrona zdrowia jest więc poważną dziedziną każdej gospodarki narodowej.

W krajach wysoko uprzemysłowionych, a także w literaturze z zakresu ekonomii, zarządzania i organizacji systemów ochrony zdrowia używa się dziś określenia „przemysł ochrony zdrowia” i „biznes w ochronie zdrowia”. Pojęcia te występują najczęściej w literaturze anglojęzycznej i w kulturze amerykańskiej. Kultura europejska nie przyswoiła sobie do końca tych wzorców, o czym może świadczyć język dokumentów Unii Europejskiej dotyczących ochrony zdrowia i polityki zdrowia publicznego. W Polsce, traktowanie ochrony zdrowia jako „przemysłu”, a świadczenia usług medycznych jako „biznesu” napotykać może na duże opory natury obyczajowej i emocjonalnej.

Niemniej, pomimo świadomości istniejących barier, warto przeanalizować współczesne trendy w rozwoju rynku usług medycznych i systemów ochrony zdrowia w krajach dużo lepiej od nas rozwiniętych, zasobniejszych i o znacznie wyższym poziomie życia obywateli. Warto przeanalizować kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, gdzie wydatki na tę dziedzinę są najwyższe na świecie. Jednocześnie system amerykański jest krytykowany przez polityków z obszaru Unii Europejskiej jako zbyt skomercjalizowany, a przez Amerykanów jako niesprawiedliwy, z uwagi na brak równego dostępu do leczenia dla wszystkich obywateli. Mimo to kolejne próby reformowania systemu amerykańskiego nie powiodły się z uwagi na brak wsparcia zmian przez większość obywateli. Najbardziej spektakularnym fiaskiem w ostatnim dziesięcioleciu okazała się próba wprowadzenia reformy przez prezydenta Clintona.

Przemysł ochrony zdrowia w Stanach Zjednoczonych przynosi obecnie ponad 10% PKB. Jak w każdym innym narodowym systemie, jego podstawową bolączka jest efektywność. Badania wykazują, że brak jest w systemie efektywnych procedur badania jakości lub są one błędnie stosowane¹⁵⁸. Obserwuje się istotny rozdźwięk pomiędzy potrzebami konsumentów płatników i świadczeniodawców. Jest to podstawowa przyczyna tworzenia marnotrawnych nawyków w praktyce zarządzania w tym sektorze.

Niezależnie od bieżącej oceny, istnieje ogromna presja konsumentów na ten przemysł w kierunku projektowania i wprowadzania na rynek nowych usług i nowych instytucji. Rodzi się więc wiele innowacji. Powstają one z dwóch głównych przesłanek: zyskać więcej i zredukować koszty.

We wczesnych latach 80. odnotowano gwałtowny wzrost kosztów usług medycznych. Wówczas to zwrócono uwagę na jakość zarządzania opieką zdrowotną.