92 Ekonomika i organizacja agroturystyki
określa, żc gospodarstwo rolne to grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeśli stanowią lub mogą stanowić zot ganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników'14 uznaje za rolnika pełnoletni)) osobę fizyczną zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiada niu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia. Natomiast za gospodarstwo rolne uznaje każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej. Działalność rolnicza to działalność w za kresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym: ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej.
Ustawa o podatku rolnym określa, że za gospodarstwo15 „uważa się obszai gruntów' (...) o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, sta nowiących własność lub znajdujących się w' posiadaniu osoby fizycznej, osoby praw nej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nie posiadającej osobowości praw nej” (z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza).
Każda z przedstawionych definicji została sformułowana na potrzeby innej usta wy, ale dla stosowania przepisów o swobodzie działalności gospodarczej można przyjąć, żc gospodarstwo rolne to grunty o powierzchni powyżej 1 ha oraz budynki, urządzenia i inwentarz, które służą faktycznie celom produkcji rolnej.
Świadczenie usług turystycznych w gospodarstwie rolnym w zabudowaniach, na gruntach i uwzględnieniu innych zasobów gospodarstwa wyklucza zmianę ich charakteru i naruszenia podstawowej funkcji, jaką jest zdolność do produkcji rolnej. W praktyce oznacza to m.in., że:
■ wynajmowanie pokoi to nie odrębne miejsca noclegowe, całe domki tu rystyczne itd., tylko pokoje znajdujące się w budynku mieszkalnym w gospo darstwie rolnym;
■ miejsca na ustawienie namiotów to nie przyczepy mieszkalne czy pola biwakowe, ale miejsca na ustawienie namiotów' w zagrodzie w gospodar stwie rolnym;
■ wynajem pokoi i miejsc na ustawienie namiotów jest związany z pobytem tu rystów, czyli osób przebywających na wypoczynku, a z wynajmem dla robol ników sezonowych, podnajmowaniem mieszkań i innych;
14 Usiawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 1991 r. Nr I poz. 24. art. 6); ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o /mianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw (D/..U. Nr 91. po/. 873).
15 Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. <» podatku rolnym z późniejszymi zmianami (Dz.U. Nr Si., po/.. 268. art. 2; tekst jednolity / dnia I stycznia 2003 u.
■ sprzedaż posiłków domowych wyklucza prowadzenie kuchni dla innych osób ni/ (e, które przebywają w gospodarstwie na wypoczynku.
Rolnik, który świadczy usługi turystyczne ponad przewidziane w art. 3 ustawy, •‘I*’ sic przedsiębiorcą, czyli osobą fizyczną (osobą prawną i jednostką organizacyjni nic będącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną), kló-•“ wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców "‘'"nie się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich •biiiłnlności gospodarczej. Stąd też rolnik świadczący usługi poza zakresem działania tnwpodurslwa rolnego jest obowiązany uzyskać odpowiedni wpis do ewidencji go-np«"laivzej, stając się jednocześnie przedsiębiorcą w rozumieniu prawa.
Wymagania prawne dotyczące podejmowania i wykonywania działalności go-l "«l iie/cj, w tym świadczenia usług turystycznych przez rolników, obejmują obo-'i*i/Ki związane z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej, ' wyjątkiem zwolnienia określonego w art. 3. Przedsiębiorca może podjąć działal-"•• • gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Mrze Sądowym (KRS) lub Ewidencji Działalności Gospodarczej (spółka kapita-•"w i w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do ” I* .im przedsiębiorców). Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący '""iłwini fizycznymi. Przedsiębiorcy mają obowiązek rozliczania podatku dochodo-“• jm od osób fizycznych z tytułu dochodów osiąganych z turystyki, obowiązek roz-lł* /unia podatku od towarów i usług (dla osób prowadzących działalność w szerszym ił ii Mr, zmiany sposobu obliczania i opłacania podatku od nieruchomości związany - /iiiianą przeznaczenia pomieszczeń lub gruntów na cele turystyczne, obowiązki 1 zakresie ubezpieczenia społecznego w związku z podejmowaniem działalności gospodarczej na własny rachunek (KRUS16, ZUS), ewentualnie z zatrudnianiem in-nvi li osób.
()d dnia 2 maja 2004 r. zaszły istotne zmiany w przepisach o ubezpieczeniu spo-h i nvin rolników. Dotyczą one m.in. osób, które podlegając temu ubezpieczeniu ‘ !\ RUS w obowiązkowym trybie, prowadzą lub zamierzają prowadzić jednocześnie i lul.ilność rolniczą i pozarolniczą działalność gospodarczej. Według ustawy z dnia 1 kwietnia 2004 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik lub domownik mo-podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników przy równoczesnym prowadzeniu |Mi/molniczcj działalności gospodarczej tylko w ściśle określonych tą ustawą pr/.y-i '-li .u li. Oł)ecnie zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych podjęcie pooimlniczej działalności gospodarczej podlegającej zgłoszeniu do ewidencji powo-
równocześnie powstanie obowiązku ubezpieczenia społecznego w Zakładzie ł 'Im'/pieczeń Społecznych (ZUS) i opłacanie terminowe składek, niezależnie od osią i mim li dochodów. Wysokość składek ZUS jest liczona każdorazowo od podstawy iówiu'1 (){)% średniej płacy w gospodarce. Ustawa ta jednak nic ma zastosowania do mklików, którzy w zakresie prowadzonego gospodarstwa opłacają składki do Kasy
KKIJS Kas;i Rolnit/ych I lho/|>loi /nl S|Hilcc/nych.