stolarstwo5

3G

bują dwóch modeli. Po wyrżnięciu krzywizny podług jednego modelu, odznacza się na niej drugi, i wyrzyna podług potrzeby.

"We Francji do zbierania modelów stolarze używają linii oło-wianćj w następujący sposób. Mając naprzykład zrobić podług danego wzoru w naturze fotel zupełnie do wzoru podobny, przykłada się linia ołowiana do tylnego oparcia wzoru, i wygina się ją'podług jego kształtu; potem do poręczy fotelu, nóg i t. p. Krzywizny w ten sposób linią ołowianą zebrane, odznaczają się na cienkich deseczkach, które wykroiwszy podług tych linij, otrzymamy odrazu potrzebne modele. Jedna linia ołowiana na długo do tego celu wystarczyć może. Krzywizny bywają wązkie, i wtedy wyrzynają się z szerokości deski lub bała, i szerokie, które wyrzynać należy z grubości drzewa, odznaczywszy ich kształt na każdym z boków jego. W drugim przypadku, jeżeli krzywizna jest bardzo znaczna, lepiej jest wyrzynać ją z wielu sztuk na płask sklejonych z sobą, bo przez to nie potrzeba będzie używać tak bardzo grubego drzewa, co wielką oszczędność stanowi.

O wyginaniu drzewa.—"Wszelkie krzywizny wyrzynane z drzewa, nic są nigdy tak mocne jak drzewo proste, gdyż włókna drzewne są w nich poprzecinane, nie idą przez całą długość drzewa, i z tego powodu drzewo w jakikolwiek kształt krzywy wyrzynane, musi być grubsze, aby było dostatecznie inocnc.

Chcąc otrzymać kształty krzywe, lekkie i delikatne, potrzeba je nadawać drzewu przez wygięcie. W tym celu drzewo wyrobione jak należy w kierunku prostym, rozmiękcza się w parze wodnej dość długo, aby było giętkićm i nic pękało, a potem wygina się śrubami w stosownej formie. Forma ta może być z drzewa zrobioną i z dwóch przynajmniej sztuk złożoną. Po /uprasowaniu drzewa, suszy się je w cieniu, nic wyjmując z formy. Gdy zupełnie wyschnie, zatrzymuje już kształt, jaki przyjęło, na zawsze, nie tracąc wcale siły, ani giętkości.

Za granicą do gięcia drzewa używają stosownych maszyn. Maszyny te są w ten sposób zrobione, że na wale poziomym znajduje się tarcza, mająca wewnątrz formę drzewa wyginać się mającego/ Drzewo poprzednio rozmiękczone parą, przymocowywa się klamrami do tćj tarczy, a następnie wprawia w ruch za pomocą maszyny. Drzewo tym sposobem wygięte, nie zdejmuje się prędzćj z tarczy tćj, dopóki na niej zupełnie nie wyschnie.

część iii.

O PRZYRZĄDACH l NARZĘDZIACH STOLARSKICH

XX C J.1 IX V CI u.

Do nadawania rozmaitych kształtów drzewu służą przyrządy i narzędzia, które podług usługi, jaką oddają, podzielić można na:

A.    Frzyrządy służące do przytrzymywania drzewa w żąda-ućm położeniu;

B.    Przyrządy służące do wymierzania, dzielenia i znaczenia drzewa;

C.    Narzędzia służące do krajania drzewa na części;

L). Narzędzia do wyrównywania powierzchni drzewa.

A. PRZYRZĄDY DO PRZYTRZYMYWANIA DRZEWA PODCZAS ROBOTY.

1. Warsztat (n. JiobMank, fr. kabli). — Jcstto powszechnie używany przyrząd do utrzymywania drzewa w żądanćm położeniu podczas obrabiania tegoż. Pełni on to samo przeznaczenie przy wyrabiauiu z drzewa, co śrubsztak przy wyrabianiu z metalów.

Rozmaite są rodzaje warsztatów stolarskich w użyciu w różnych krajach Europy. Warsztat stolarski powszechnie u nas używany, jestto stół silnie i ciężko zbudowany (lig. 1), 5 do 10 stóp długi, l¹/, do 3 stóp szeroki, i stosownie do wzrostu robotnika 2'/a do 2^ZU stóp wysoki, którego blat a z drzewa grabowego, bukowego lub wiązowego zrobiony, spoczywa niewzruszenie na podstawie z jakiegokolwiekbądź mocnego drzewa.

Główne jego części składowe są: podstawa, blat a, cęgi przednie b (n. vorderzange, fr. pressć), umieszczone na przednim końcu blatu przed robotnikiem, i cęgi tylne d (n. ldnUrzange, fr. bóite de rappel), umieszczone na końcu przeciwnym.

Podkuwa składa się z dwócli górnych tramików czyli belo-czek, na których blat bezpośrednio spoczywa, z dwóch podwalin od nich równoległych, i z czterech nóg czyli słupków pionowych, wczopowanych w górno i dolne tramiki. Słupki te często szerzej są rozstawione u dołu niż u góry, lub też są zastąpioue nogami, w kształcie krzyża św. Andrzeja z sobą złączonemi. Jestto zu-