Obraz0019

Zrozumieć Unię Europejską

Unii

Klol^mym czynnikicrn. uś który nslcźy zwrócić

' Eiifropejstdej (przed akcesją ,.10”) obserwowano spadek oezrobocia następujący dzięki wzrostowi gospodarczemu i reformom rynku pracy, co związane było ze zwiększoną stopą kreacji nowych miejsc pracy. Stopa bezrobocia spadła z 10,7% w 1997 r. do 8,3% w sierpniu 2000 r., a w 2001 r. wykazywała nadal tendencję malejącą do poziomu poniżej 8% (taką jej wielkość obserwowano ostatnio przed recesją we wczesnych latach dziewięćdziesiątych). Pomimo tego optymistycznego trendu bezrobocie jest nadal wysokie w wielu regionach Unii, co przy utrzymaniu ^się przestrzennych nierówności we wzroście może spowodować, że stanie się ono 'głównym problemem. ______

Uwagę zwracają również niedostateczne kwalifikacje lub' brak siły roboczej, co staje się barierą wzrostu. Współistnienie relatywnie wysokiego poziomu bezrobocia z brakiem siły roboczej jest dość zaskakujące, ale odzwierciedla wysoce zróżnicowaną naturę rynku pracy i brak spójności między wzrostem popytu na pracę a kwalifikacjami osób jej poszukujących. Trudności z rekrutacją pracowników zaobserwowano obecnie w wielu sektorach w niektórych regionach Unii. Poza tym we wszystkich krajach członkowskich zauważalny jest brak pracowników.z kwalifikacjami IT (information Technology). Według raportu Komisji na temat możliwości zatrudnienia w społeczeństwie informacyjnym, ponad 500 tys. miejsc pracy jest nieobsadzonych z powodu braku osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. Badania pokazują, że z biegiem lat problem ten może ulec pogorszeniu, podobnie jak obserwuje się w innych częściach świata, na przykład w USA. W długim okresie zatem może to hamować wzrost gospodarczy i możliwości kreacji zatrudnienia w Unii Europejskiej. .

Mimo ogólnej poprawy warunków na rynku pracy istnieją nadal duże zróżnicowania między krajami członkowskimi. W latach 1997-1999 wzrost zatrudnienia wahał się od ponad 3% rocznie w Irlandii i Hiszpanii do poniżej 1% rocznie w Niemczech, Włoszech i Austrii. Ogólnie te kraje członkowskie, które mają PKB per capita powyżej średniej unijnej, odnotowują też relatywnie wysoki wzrost zatrudnienia.

Zróżnicowania w zatrudnieniu są bardziej widoczne między regionami niż między krajami Unii. .Regiony o najwyższym, zatrudnieniu są zlokalizowane głównie w Wielkiej Brytanii, _ Holandii i _w trzech krajach nordydtich; jch cechą charakterystyczną jest wysoki udział pracujących w usługach. Regiony o najniż-szyffl zatrudnieniu' - głównie śródziępnomgpkie^ mają z kolei wsoki; udział zatrudnionych w rolnictwie.pomiędzy tymi dwiema grupami znajdują się obszary ^wysotonnimtate^tmdńióhych w przemyśle - są to przede wszystkim wschodnie departamenty Francji, część Niemiec i. północne-regiony Włoch.

Zróżnicowania regionalne w stopie bezrobocia pogłębiły się w latach dziewięćdziesiątych, co paradoksalnie było następstwem ich wcześniejszej redukcji, która miała miejsce w latach wysokiego wzrostu zatrudnienia pod koniec lat osiemdziesiątych. Poprawa sytuacji gospodarczej nie zrekompensowała różnic, które

ón

-peftefeiły.-śię.....w,, czasie wcześniejszej recesji. W związku z tym w regionach

"najbogatszych, obejmujących 10% populacji Wspólnoty, w 1999 r. stopa bezrobocia osiągnęła wartość średnią 3% (czyli podobną do wartości z wczesnych lat siedemdziesiątych), natomiast w regionach najbiedniejszych (wyłączając francuskie DOMs) osiągnęła poziom 23%, czyli była znacznie wyższa niż 25 lat temu.

Regiony o najniższym bezrobociu w Unii w 1999 r. to prawie te same obszary, gdzie bezrobocie było najniższe 10 lat temu. Podobną prawidłowość obserwujemy dla regionów o najwyższym bezrobociu. Trwałość zróżnicowań jest również charakterystyczna dla poszczególnych krajów.

8. Przyszłość polityki regionalnej

Zgodnie z opinią Komisji⁹⁰ do podstawowych WżtptjJ stojących obecnie przep polityką regionalną należą: wzrost zróżnicowań wewnątrz poszerzonej Unii, konieczność przyspieszenia ekonomicznej restrukturyzacji w wyniku fftitSt* T&aćji, wpływ rewolucji technologicznej, rozwój gospodarki opartej na wiedzy i starzenie się ludności. Debata dotycząca obecnego kształtu polityki regionalnej rozpoczęła ¥ię w Unii po publikacji drugiego raportu dotyczącego spójności społeczno-ekonomicznej (30 stycznia 2001 r.). Jej przebieg wskazuje, że istnieje potrzeba utrzymywania tej polityki na szczeblu wspólnotowym. Bazująca na wspieraniu inwestycji jej dotychczasowa strategia dostarcza argumentów, że najmniej rozwinięte kraje Unii rozwijały się w tempie przewyższającym przeciętne wskaźniki UE. W latach 1990-2001 stopa wzrostu wynosiła: w Hiszpanii 2,3%, w Grecji 1,8%, w Irlandii 6,1%, w Portugalii 2,4% w porównaniu do przeciętnej unijnej 1,7%.

Uczestnicy debaty są zgodni co do następujących kwestii: polityka spójności nie stanowi przeszkody we wdrażaniu Strategii Lizbońskiej i postanowień szczytu w Goeteborgu, nawet w rozszerzonej UE; rozwój regionów peryferyjnych powinien pozostać priorytetem, z kryterium 75% średniej PKB per capita\ należy znaleźć odpowiednie rozwiązanie dla regionów, które wskutek „statystycznego efektu” wywołanego obniżeniem średniego poziomu PKB na mieszkańca wskutek rozszerzenia Unii stracą dotychczas otrzymywaną pomoc; zasadne są bardziej aktywne działania na rzecz współpracy międzyregionalnej i projektów dotyczących kooperacji przygranicznej i transeuropejskiej, ponieważ mają one strukturalny wpływ na regiony; należy wspierać miasta oraz obszary wiejskie.

Kolejnym podnoszonym w debacie wątkiem jest postulat pod adresem Komisji, aby dążyć do uproszczenia procedur związanych ze składaniem i implementacją wniosków. Zmiany w tym zakresie zostaną przyjęte po 2006 r.

⁹⁰ Punkt ten oparto na opracowaniu Komisji: The Futurę of Cohesion Policy, EC Regional Policy Directorate-General, http://europa.eu.int/inforegio.