img244

24

postęp hodowlany jest oardzo duży Potomstwo ocenianego rozpłodnika może być półrodzeństwem (bydło, konie, owce) ; dokładność tej oceny - r_CP = V_n"_a , pełnym rodzeństwem (trzoda chlewna, zwierzęta futerkowe drób) - r_0P = \' ] _n"_a , bądź może być złozone z grup pćłrodzerstwa i podgrup pełnego rodzeństwa - top =    )

Niestety ocena mimo swej dokładności jest bardzo kosztowna i czasochłonna.

2.4.1. Ocena stacyjna

Niektóre samce (buhaje tryki knury) ocenia się w specjalnych stacjach oceny gdzie, sprowadza się potomstwo ocenianych rozpłodników. Zwierzęta produkują w ujednoliconych warunkach środowiska, przez co eliminuje się wpływy pozagenetyczne. Niestety koszt utrzymania staqi jest bardzo duży, przepustowość ograniczona, me ma idealnej zgodności między poszczególnymi stacjami a ponadto często użytkowość potomstwa badanych samców nie sprawdza się w innych warunkach i może to być spowodowane m in wystąpieniem interakcji genotyp-środowisko

2.4.2.    Metoda BLUP (Best Linear Unbiased Prediction czyli najlepsze liniowe nieobciążone przewidywanie)

W tej metodzie dane pochodzą od córek i rówieśnic córek utrzymywanych w warunkach produkcyjnych Chcąc osiągnąć maksymalna adekwatność oceny stosuje się model liniowy, w którym uwzględniona jest przynależność buhajów do różnych grup genetycznych, różna wartość genetyczna ojców rówieśnic oraz efekty stada, roku, sezonu ocielenia Grupy genetyczne przyjmuje się wg kryterium urodzenia albo np wg rejonu, przynależności do odmiany, można też wykorzystać spokrewnienie miedzy buhajami Przyjmuje się również określoną stałą bazę - najstarszą grupę buhajów tzw baza zerowa i następne roczniki porównuje się z bazą W przypadku dużej liczby podklas rok-stadc-sezon, dużej liczby buhajów i grup genetycznych konieczne jest utworzenie układu Złożonego z wielu równań Rozwiązanie tych równań możliwe jest dzięki zastosowaniu komputerów o dużej mocy obliczeniowej. Metoda BLUP stosowana jest w Polsce od 1988 roku Metoda ta eliminuje w dużym stopniu wiele mankamentów poprzednich metod porównujących córki rozpłodników w warunkach produkcyjnych (np. metoda CC stosowana w Polsce do 1987) wynikających z melosowym rozdziałem nasienia do obór, trendami genetycznymi, interakcjami genotyp-środowisko itp

2.4.3.    Metoda Animal Model (Model Osobniczy albo Model Zwierzęcia)

Metoda została wprowadzona w USA w 1989 roku. a w Polsce stosowana jest aktualnie równocześnie z metodą BLUP W metodzie tej zbierane są dane o wszystkich zwierzętach populacji, tak że możemy mieć wszechstronne informacje o ocenianym osobniku dotyczące jego rodziców, potomstwa, rodzeństwa jak również wydajności własnej, analizowane też są wszystkie możliwe spokrewnienia Informacje płyną' zarówno ze strony matki jak i ze strony ojca, a ilość tych informacji wymaga komputerów o olbrzymiej pamięci i mocy obliczeniowej oraz rzetelnego i nieprzerwanego zbierania dokładnych informacji

2.5. Ocena na podstawie różnych źródeł Informacji

Ocenę wartości hodowlanej można oprzeć również na kilku źródłach informacji np i u i podstawie wydajności własnej i wydajności kilku różnych grup krewnych, na wydajności cech skorelowanych z badaną cechą której np oszacowanie jest za życia osobnika niemożliwe oraz można oceniać kilka cech równocześnie W metodach tych wykorzystuje się równanie regresji wielorakiej tworząc tzw. indeks zwany także indeksem selekcyjnym

I = b,X, + bp<₂ +    * M,

I wartość hodowlana osobnika oszacowana z wielu źródeł informacji b,, b_?, b„ - współczynniki regresji wyrażające, w jakim stopniu dane źródło informaqi przyczynia się do określenia wartości hodowlanej X, X₂, X„ - wartości fenotypowe poszczególnych źródeł wyrażone w postaci odchylenia od średniej populacji 2.6. Pytania i zadania

1    Czym różni się wartość hodowlana od wartości użytkowej?

2    Jakie źródła informacji mogą być wykorzystane przy szacowaniu wartości hodowlanej i od czego zależy ich wiarygodność?

' Oszacować wartość hodowlaną 10 krów pod względem wydajności mleka na podstawie ich użytkowości własnej za I laktację Następnie oszacować wartość hodowlaną krowy półsiostry danych krów Współczynnik odziedziczalności h² = 0,4, środma populaqi P = 3000 kg. wydajności poszczególnych krów 1 -3900, 2 -5100, 3-4200. 4 -5000,5-4000,6.-2800 kg.

4 Jeżeli maksymalna (graniczna) dokładność oceny na podstawie użytkowości półrodzeństwa buhaja wynosi r_GP = 0,5, to użytkowość ilu jego córek wystarczy aby szacowana ocena na tej podstawie była dokładniejsza'?

3 PODSTAWY PRACY HODOWLANEJ W STADZIE 3 1 Uwagi ogólne

Działania w celu genetycznego doskonalenia zwierząt nazywamy pracą hodowlaną. Podstawowym celem pracy hodowlanej jest uzyskanie zysku genetycznego czyli postępu hodowlanego Po przeprowadzeniu wstępnych prac hodowlanych, polegających nu ocome fenotypowej i genetycznej zwierząt, podejmuje się właściwe prace hodowlano (solekqę i dobór) zmierzające do doskonalenia zwierząt w kierunku zgodnym z colom hodowlanym Trzeba pamiętać, ze wyzszą produkcję bądź utrzymanie produkqi na określonym poziomie uzyskuje się me tylko na drodze genetycznego doskonalenia zwierząt Aby praca hodowlana odniosła sukces musi następować równoczesna po-prnwa środowiska, w którym określone genotypy będą produkować. Dla optymalizaqi l>rodukqi należy przestrzegać zasady zgodności genotypu ze środowiskiem