IMGc42 (2)

368

Drobnoustroje kwasooporne i promieniowce

się to szczególnie do popłuczyn żołądkowych, w których sok żołądkowy po 18—36 godzinach niszczy większość prątków.

1.    Badania mikroskopowe. Z przysłanego materiału wykonuje się przede wszystkim preparaty mikroskopowe L barwi siteimetodą Ziehla-Neelsena. Prątki w tej metodzie zabarwiają się na kolor czerwony fuksyną karbolową, inne bakterie, komórki, włóknik, zabarwiają się wprawdzie również fuksyną, ale ulegają odbarwieniu pod wpływem alkoholu i podbarwiają się błękitem metylenowym na kolor niebieski. Prątki w preparacie są więc czerwone na niebieskim tle. Próbowano różnych modyfikacji tej metody i wprowadzenia innych (Hallberga), ale metoda Ziehla-Neelsena okazała się najbardziej przydatna.

0 Stosuje się coraz częściej metodę^ fluorescencji, barwiąc preparaty roztworem fenolu i auraminy lub oranżem akrydyny, w środowisku silnie zasadowym. W mikroskopie fluorescencyjnym prątki świecą pod wpływem auraminy żółto, barwione akrydyną — czerwono, a inne elementy — zielono.

W preparacie można stwierdzić prątki, jeśli w materiale przysyłanym jest od 10 000—100 000 bakterii w 1 mililitrze. Z każdego materiału należy sporządzić przynajmniej 2 preparaty i każdy z nich przeglądać w mikroskopie przez 10 minut. W plwocinie, moczu, popłuczynach żołądkowych często są obecne prątki saprofityczne, znalezienie więc prątków kwasoopornych nie upoważnia badającego do napisania, że znalezione prątki są prątkami gruźlicy.

2.    Posiew materiału. Jeśli materiał przysłany do badania zawiera towarzyszącą prątkom inną florę bakteryjną, należy materiał homogenizować.. Do homogenizacji można użyć 4%> ługu sodowego, który dodaje się w ilości 1:1 do materiału badanego, 10% kwasu siarkowego w stosunku 1:4 lub innych kwasów. Pozostawia się przez 20 minut w temperaturze pokojowej, wstrząsając silnie. Materiał odwirowuje się i płucze kilkakrotnie płynem fizjologicznym, doprowadza się do obojętnego pH i z osadu wykonuje się preparaty. Wykorzystuje się tu kwasooporność prątków, które w większości przeżywają zabieg homogenizacji, podczas gdy inne bakterie obecne w materiale (np. w plwocinie czy w kale) giną. Poza zagęszczeniem uzyskuje się więc i oczyszczenie materiału. Stosuje się również metodę zagęszczenia przez flotację: 100 ml jałowej wody destylowanej wytrząsa się przez 10 minut z 2 ml ksylenu i osadem materiału patogennego, uzyskanego przez homogenizację. Najwygodniej jest użyć do tego celu kolby miarowej z wąską szyjką. Warstwa ksylenu, w której są prątki, zbiera się w szyjce kolby. Ksylen nakrapla się na szkiełko podstawowe, suszy, powtórnie nakrapla. Czynność tę powtarza się kilkakrotnie. Następnie po utrwaleniu zabarwia się preparat.

^przysłanego materiału zakłada się hodowlę. Materiały, które normalnie są jałowe (płyn mózgowo-rdzeniowy, punktaty), wysiewa się na zwykłe podłoża bakteriologiczne, aby upewnić się o ich jałowości i nie pod-