P1030088 (3)

na rzecz najbiedniejszych, którzy nie mogą korzystać z postępów trzeciej rewolucji przemysłowej.

Można również zastanowić się nad wprowadzeniem podatku VAT do reklamy. W roku 1992 wydano w USA 130 miliardów dolarów na reklamy³*. W erze informatycznej reklama będzie odgrywać jeszcze większa rolę w gospodarce, zwłaszcza wobec postępu w środkach przekazu, jaki niesie ze sobą utworzenie infostrady. Opodatkowanie reklam dałoby miliardy dolarów przychodu, który rząd mógłby przeznaczyć na sfinansowanie programu gwarantowanego dochodu i zatrudnienia milionów najbiedniejszych obywateli.

Na Florydzie wprowadzono w roku 1987 powszechny podatek od reklam, włącznie z usługami pracowników, księgowych i firm kupujących reklamy, lecz po pół roku podatek zniesiono wskutek zaciętego oporu reklamodawców spoza stanu. Douglas Lindholm, szef działu stanowych przepisów podatkowych w firmie Price Waterhouse uważa, że reklamodawcy mają ogromne wpływy w środkach przekazu, ponieważ płacą ich rachunki. Na Florydzie są w stanie przeciwstawić się nawet władzy ustawodawczej^{1 2}.

Wprawdzie potężne grupy interesów w kołach biznesu mogą opierać się podatkowi VAT, jednak opodatkowanie dochodu lub ignorowanie problemu technologicznego bezrobocia są jeszcze bardziej uciążliwe. Podatek VAT, który ma określony cel w postaci obłożonych nim dóbr i usług, jest w stanie wzmocnić trzeci sektor oraz ułatwić przejście do gospodarki społecznej milionów bezrobotnych, tworzy zamkniętą pętlę między sektorem rynkowym, państwowym i niezależnym. Nową klasę społeczną bezpośrednich beneficjantów globalnej rewolucji technologicznej - 20% populacji — trzeba poprosić aby pozwoliła na redystrybucję małej części swoich zysków, która pomoże ludziom wyrzuconym poza nawias trzeciej rewolucji przemysłowej przez siły rynku. Zapewnienie płacy socjalnej milionom Amerykanów w zamian za ich wartościową pracę w gospodarce społecznej wyjdzie na dobre również sektorowi i rynkowemu i państwowemu, ponieważ zwiększy siłę nabywczą i dochody do opodatkowania, a także zmniejszy przestępczość i koszty utrzymania porządku prawnego.

Obok podatku VAT Kongres mógłby też uchwalić odpisy podatkowe z tytułu darowizn korporacji na rzecz trzeciego sektora Obecnie korporacje mogą odliczyć do 10% swoich dochodów brutto z tytułu darowizn dla programu i działalności typu ’ non-profit. W praktyce te darowizny są dużo niższe. W roku 1992 firmy produkcyjne darowały średnio 1,5% dochodu brutto, a firmy nieprodukcyjne niecałe 0,8%. Choć filantropia wśród korporacji stale rosła od 797 milionów dolarów w roku 1970 do prawie 5 miliardów w 1992, to darowizny dla trzeciego sektora tylko w niecałych 5% pochodzą od korporacji. Lwią część darowizn korporacji z roku 1992 otrzymały usługi medyczne i humanitarne - prawie 34,6%. Edukacja dostała 30,4%, kultura — 9,6%, zaś programy obywatelskie i lokalne — 10,4%³⁸.

Jeśli w najbliższych latach, zgodnie z oczekiwaniami, zyski będą szybko rosły wskutek wzrostu globalizacji rynków oraz automatyzacji produkcji i usług, to trzeba zachęcać firmy transnarodowe do darowania większej części ich zysków na rzecz odbudowy i wzmocnienia tych obszarów, na których prowadzą swoją działalność. Powinno się uchwalić bardziej korzystne przepisy o odpisach podatkowych dla firm, które chcą zwiększyć swoje darowizny na rzecz trzeciego sektora. Takie darowizny mogłyby być sprzężone poprzez zmienny indeks ze wzrostem produktywności gałęziowej i sektorowej, zapewniając sprawiedliwy udział w zyskach trzeciej rewolucji przemysłowej. Jeżeli na przykład produktywność w danej gałęzi wzrosłaby o 2% w danym roku, to rząd mógłby przyznać dodatkowe odpisy od podatku tym firmom, które zwiększą swoje darowizny dla trzeciego sektora w podobnym stopniu. Dzieląc się swoimi zyskami z trzecim sektorem firmy współuczestniczą bardziej bezpośrednio w odbudowie gospodarki społecznej zamiast po prostu przekazywać pieniądze w postaci podatków rządowi, który nimi dysponuje.

Przygotowanie się do braku masowego zatrudnienia w tradycyjnej gospodarce rynkowej będzie wymagało zasadniczych zmian w charakterze relacji jednostka-społeczeństwo. Wprowadzenie ukrytych płac dla milionów pracowników, którzy poświęcają swój czas poza pracą na wolontariat w gospodarce społecznej oraz płac socjalnych

I ■ Corporate Contributions, 1992, New York: The Conference Board, 1994 s. 6, 9-11; Non-Profit Almanac, 1992—93, Washington, D.C.: Independent Sector s. 60.

1

i aa Gams Could Exceed 6% This Year, „Advertising Age" 3.05.1993 s. 4.

2

A Federal Value-Added Tax Could Compete with Mainstay of the States: The Sales

Tax, „The Bond Buyer" 6.07.1993 s. 1.