PICT0077 (3)

ISO J. Bendkowski, G. Radziejowska

określić liczbę punktów kwalifikujących dostawcę do współpracy lub eliminujących taką możliwość.

Reasumując zagadnienie wyboru źródeł dostaw można stwierdzić, że:

-    przedstawiona procedura pozwala na wybór odpowiedniego dostawcy. Powinna być traktowana jako inspiracja do poszukiwań własnych rozwiązań odpowiadających badanemu przedsiębiorstwu. W praktyce może być uproszczona;

-    zagadnienie wyboru dostawców ma duże znaczenie również w przypadku zakupu materiałów przez jednostkę budżetową w drodze przetargu. Ocena dostawców pozwala na wybór najkorzystniejszej oferty odpowiadającej zasadom określonym w ustawie o zamówieniach publicznych;

-    istotne znaczenie ma doświadczenie służb zakupu, oparte na znąjomości rynku zaopatrzenia;

-    dzięki wspomaganiu komputerowemu może być dokonany wybór dostawcy z uwzględnieniem charakterystyki prowadzonej pod kątem kilku cech.

6.4. Planowanie potrzeb materiałowych

W obszarze gospodarowania zapasami i opracowania harmonogramów dostaw ważne jest planowanie potrzeb materiałowych. Dotyczy ono zwłaszcza zaopatrzenia w materiały, surowce i części do produkcji, na które popyt zależy od popytu na określony produkt końcowy. Planowanie potrzeb materiałowych ma na celu ścisłe określenie zapotrzebowania na materiały potrzebne dla działalności przedsiębiorstwa oraz wyznaczanie wielkości i terminów zamawiania. Z punktu widzenia przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych planowanie obejmuje zapotrzebowanie na:

-    materiały bezpośrednie produkcyjne (podstawowe) niezbędne do wykonania zaplanowanej produkcji lub usługi,

-    materiały pomocnicze potrzebne do normalnego funkcjonowania przedsiębiorstwa: narzędzia, paliwa, części zamienne do maszyn i urządzeń, materiały eksploatacyjne, materiały biurowe itd.

Zapotrzebowanie na materiały podstawowe ma swój początek w planach produkcyjnych, które powstają na podstawie popytu lub zamówień klientów. Wszystkie pozostałe potrzeby przedsiębiorstwa to tzw. popyt uzupełniający.

Planowanie zapotrzebowań materiałowych oparte jest zatem na trzech podstawowych rodzajach popytu [17]:

=> popyt pierwotny, zgłaszany przez rynek zewnętrzny, dotyczący zapotrzebowania klientów na wyroby finalne przedsiębiorstwa i np. części zamienne do tych wyrobów,

Metody wspomagające podejmowanie decyzji w zaopatrzeniu_151

=> popyt wtórny, będący funkcją popytu pierwotnego i odnoszony głównie do potrzeb materiałowych, gwarantujących produkcję na poziomie zaspokajającym popyt pierwotny; będą to surowce, materiały, elementy, półprodukty, części, podzespoły itp., => popyt uzupełniający, obejmujący wszelkie pozostałe kategorie potrzeb materialnych przedsiębiorstwa, warunkujące produkcję w sensie pośrednim; przykładowo będą to materiały pomocnicze, narzędzia, części zamienne, materiały eksploatacyjne, opakowania, energia, paliwa, transport i inne.

Pierwszy z wymienionych rodzajów popytów jest również określony mianem popytu niezależnego, zaś dwa pozostałe - popytu zależnego. Jak łatwo zauważyć, popyt pierwotny (niezależny) wynika z decyzji odbiorców podejmowanych na rynku, natomiast popyt wtórny i uzupełniający są funkcją tego pierwszego i zależą ponadto od technologii i organizacji produkcji, infrastruktury produkcyjnej itp.

Powiązania rodzajów popytu z zaopatrzeniem materiałowym przedstawia rys. 6.8.

Rys. 6.8. Powiązania rodzajów popytu z zaopatrzeniem materiałowym Źródło: [9]

Najtrudniejszy do ilościowego oszacowania jest popyt pierwotny, który kształtowany jest przez rynek. Do prognozowania tego popytu wykorzystuje się metody ekonometryczne, które zdaniem Z. Sarjusza - Wolskiego [23] odznaczają się takimi pozytywnymi cechami, jak:

•    obiektywność prognoz, nie zależą bowiem od czyjegoś widzimisię bądź nastroju osoby prognozującej,

•    możliwość oszacowania ex antę rzędu dokładności budowanych prognoz, jest to, innymi słowy, możliwość uchwycenia stopnia oddziaływania czynnika losowego.