ScannedImage 50

160

by ioh wytłumaozenia, uzasadnienia i zrozumienia. Fakt bowiem powstawania i dynamicznego rozwoju fenomenu kargizrau nie mógł już byó dalej ignorowany ani przez misje, ani przez władze administracyjno. Dwom kultom (Marabu, Letub) z ogólnej liczby 20, jakie powstały w tym okresie, poświęcone są odrębne opracowania monograficzne, o innych wiadomości zaczerpnięto z opracowań powstałych w późniejszym okresie.

3.3.1.    Kuit_ Elias    j

V 193r. rozeszła się w okolicaoh Madang pogłoska, że orzech areki owinął się w liście drzewa chlebowego i przymocowany do gałązki ostrożnie wędrował z wioski do wioski . Orzech ten znar-y był wśród ludności pod nazWą Elias (nazwa nawiązuje do biblijnego Eliasza). Na skutek przypisywania tou sił raagioznych był on zrywany z krzaków palm i stosowany do zabijania ludzi, nie wyłąozająo praoowników misji. To pierwotne jednak znaczenie Eliasa z biegiem ozasu zaginęło, a ludność okolio Madang znała jedynie nazwę "Elias** i uważała, ża wiatr przechodzącego Eliasa może poraóo w wykrywaniu przestępców i grzeszników, szczególnie cudzołożników, a nawet zabić tych, którzy odprawiają rytuały magiczne. V niektórych wioskach budowano domy' i magazynowano zapasy jedzenia na długą noc, jaka nadejdzie za interwencją Eliasa; spo— ¹ dziewono się bowiem, że przyniesie on owej nocy dużo towarów, ale przybędzie dopiero pod koniec nooy, trzeba więc zgromadzić odpowiednią dawkę jedzenia wystarczającą na całą noc. Na wszelki Jednak wypadek zaniesiono jeden orzech Elias do kałuży w wyschniętym korycie rzeki, niedaleko Selc koło Madang, miejsca przebywania bohaterów kultowyoh Kiliboba i Manupa. Vieść niosła, że Elias zniknął stamtąd przez uderzenie pioruna. Mężczyźni, którzy zanieśli Eliasa do 5ek twierdzili, że w Jednym z wybudowanych tara domów widzieli młot Kiliboba, Kult Jednak Elias nie zatoczył szerszych kręgów i po niedługim czasie zaginął.

3.3.2.    Kult czarnego krójLa^

¥ 1935 r. powstał w miejscowości Ulingan (prowincja Madang)

kult czarnego króla³². Pierwszo wiadomości o kulcie przekazał Otto Ba-

3*s

der, pracująoy w taj okolicy jako misjonarz^-'. We wspomnianym roku miały miejsce dwa poważne trzebieniajglgmi. które wywołały wśród raiejooo-

³¹    L. Morauta, Beyond the V±llaga. Local Politios in Madang, Papua New Gulnea, Canberra 197**j «• 37-38*

³²    Por. A. Lommel, art. oyt. , s, 32} G, Guariglia, dz.cyt., o_B 93-9^} F. Steinbauer, dz. oyt., s, *ł1.

³³    O. Bader, Im dunkel des Heidentums, Steyler Misslonebote 62/1935-1936/287-288.