ScannedImage 56

166

lf 9

gdzie mit był znany . Oozywiśoie z upływem czasu Yali sam stał się postacią mityczną, dającą Yale mu historycznemu autorytet i władzy. Tym nie mniej u podstaw mitu o Mambu i o Yali loży mit o Kiłibobie i Marni-pie, stawiająoy zarówno Mambu, jak i Yalego w kontekście tradycyjnych wierzeń i rytuałów.

Kult Mambu zatem jest typowym kultem synkretycznym; jago ideologię stanowi synteza komponentów tradycyjnych z chrześoijańskini, powstałymi na terenach słabo Jeszcze sohrystianizow&nyoh. Tradycyjnym komponentem w kulcie Mambu jest przede wszystkim wiara w przodków, możliwość ich ingerencji w życie i działalność ludzi żyjących ca ziemi oraz w‘ faktyozne ioh przybycie z dużą ilością oargo. Chrześcijańskie komponenty występujące w kulcie Mambu są raczej natury zewnętrznej i symblołi-oznej (krzy£_f błogosławieństwo, obrzęd chrztu, grzebanie zmarłych) i interpretowana aą według tradyeyjnyoh kategorii myślowyoh, Mambu nie dążył do ożywienia religii tradycyjnej oraz przywrócenia dawnego porządku, lecz wrę o z przeciwnie, pragnął wprowadzić nowy porządek (tradycyjne ubrania były złe). Głównym Jego oelea było zdobyoie wytworów teohnologii przemysłowej Zachodu, lecz bez korzystania z pomocy Europejczyków.

3.3.5.    Letub_

Mnioj więoej rok po stłumieniu (oficjalnym) kultu Mambu rozwinął się w okolioaoh Madang w 1939 r. nowy kult oargo o nazwie “letub“, bazująoy na tradycyjnym raloie Kilibob-Manup oraz treściach ohrześoi-jańskich . V kulcie tym tradycyjne bóstwo stwórcze Dodo było identyfikowane z chrześcijańskim Bogiem, a Chrystus utożsamiany z Manupem. Chrystus—Manup, według podania mitu, zawdzięcza swemu ojou Dodo poznanie tajemnicy 6uropejskiej oywilizaoji i chce wszystkie dobra, o których istnieniu wie, ofiarować swym potomkom na ziemi. Zanim jednak zrealizował swe plany został ukrzyżowany przez Żydów i “zatrzymany** w niebie. Aby więo “oswobodzić* go z nieba, należy odprawiać odpowiednie obrzędy kultowe, a on wtedy wróci na olcręoie na Nową Gwineę i przyniesie cargo.

Poza wyżej wspomnianymi treściami chrześcijańskimi, zaczerpniętymi z misji katolickich, rytuał kultowy zawierał również dwa komponenty tradycyjne. Po pierwsze, na cmentarzach składano ofiary na cześć

K.0,L. Burridge, dz.cyt., s. 197.

p_or# Insełmann, Letub. The Cult of the Secret of lfgalth, Hartford 19^} P. Ławr en ce, Road belong Cargo, Melbourne 1967» e. 92— 98; E.F. Hannomann, art.cyt. , s. 9**8j G.Guarigłla, dz.cyt., s. 99; P. Worsloy, dz.cyt,, s. 211-212; L. Morauta, dz.cyt., s. 38; J. Strelan, dz.oyt., s. 26-27.