Termodynamika chemiczna 59
Łatwo sprawdzić, że obliczając pracę w procesie nieodwracalnym ze wzoru 13.25), przy wykorzystaniu wartości parametrów z powyższej tabeli, otrzymamy taki sam wynik (-450 J). ■
Przykład 3.5. W izoentalpowym procesie Joule’a-Thomsona gaz rzeczywisty ulega adiabatycznej ekspansji, w której
- /*//»
gdzie pH jest tzw. współczynnikiem Joule’a-Thomsona. Dla powietrza w 0°C, uH = 0,249 K • atm-1 dla px = 20 atm oraz pH = 0,266 K ■ atirf1 dla p2 = 1 atm. Obliczyć, o ile obniży się temperatura powietrza w adiabatycznym procesie ekspansji od 20 atm do 1 atm.
Rozwiązanie. Z definicji współczynnika Joule’a-Thomsona wynika, że
Pi
AT= J pHdp.
Pi
Na podstawie powyższych danych, zależność ciśnieniowa współczynnika Joule?a-Thoinsona w tym zakresie jest linią prostą o równaniu
pH= a + bp = 0,26689 - 8,9474 • 10~4 p, toteż, po scałkowaniu, otrzymamy
AT=a(p2-p\) + \ipl-p\) =
8 9474
= 0,26689 • (-19)- 2 ' 10-4-(1 -400) = -4,89 K.
W gazach rzeczywistych, poniżej temperatury inwersji^, gdziepH> 0, adiabatyczne rozprężanie gazu związane jest z wykonaniem pracy przeciwko siłom przyciągania cząsteczek. Dla gazu idealnego, oczywiście, pH= 0, gdyż
T (d V/d T)p - V
Standardowa entalpia tworzenia AH29% związku chemicznego jest zmianą entalpii fikcyjnej reakcji tworzenia 1 mola tego związku z pierwiastków w ich fazach stabilnych w warunkach standardowych (298,15 K, 1 bar). W starszych
(n Te temperatur)’ są zwykle dość wysokie, np. dla powietrza Tinw = 760 K. Wyjątkiem jest wodór (7jnw = 204,7 K) i hel (Tinw = 40 K).