Skanowanie 12 12 18 04 (35)

Konstrukcja 3D rozpoczyna się od wprowadzenia modelu wyrobu (powiększonego

0 wartość skurczu), stworzenia powierzchni podziału gniazda oraz stworzenia stempla

1 matrycy. Potem wbudowuje się niezbędne wstawki formujące oraz ew. części ruchome, np. suwaki. Na tym etapie można rozpocząć równolegle przygotowanie wykonawstwa gniazd — zakup materiałów, przygotowanie programów NC frezowania gniazd i elektrod, wykonanie elektrod.

Następnym etapem jest zabudowanie korpusu formy, zwykle korpusu normalnego, wybranego z biblioteki producentów elementów zunifikowanych. Korpus taki można zmodyfikować przez dodanie niezbędnych płyt.

Kolejnym etapem jest zwykle umieszczenie układu wlewowego (ZK, GK lub ZK/GK), kanałów regulacji temperatury oraz układu wypychania. Jeśli czas nagli, można teraz wykonać w 2D rysunki części formujących i rozpocząć ich wykonawstwo. Można również zamówić korpus formy.

Dalszą czynnością może być konstrukcja napędów części ruchomych — suwaków, szczęk, rdzeni wykręcających, płyt itp., jeśli takie występują.

Etapem końcowym jest zabudowa pozostałych elementów normalnych i części specjalnych. Teraz można stworzyć dokumentację warsztatową formy, tj. rysunek złożeniowy, specyfikację części formy i rysunki wykonawcze detali. Na podstawie specyfikacji części zamawia się stale, płyty i elementy normalne.

Dostawcy płyt wykonują niektóre operacje pośrednie, jak frezowanie otworów pod wstawki, odprężanie płyt i następnie wiercenie otworów na elementy prowadzące, wiercenie długich otworów kanałów chłodzących w płytach formujących itp.

W ramach kooperacji zleca się wykonanie dodatkowych obróbek powierzchni (np. fo-totrawienie) lub obróbek cieplno-chemicznych bądź galwanicznych w wykonanych już elementach formujących.

Przy montażu prace ślusarskie zostają ograniczone do minimum. W zasadzie przy dużym udziale elementów handlowych i odpowiednio wysokiej dokładności wykonania osadzeń wstawek montaż formy jest podobny do składania klocków Lego. Konieczne jest jednak dopasowywanie np. kształtowych powierzchni podziałów, wypychaczy do geometrii gniazda, a także - po złożeniu - szlifowanie wykańczające. Prace końcowe ułatwia stosowanie specjalnej prasy do tuszowania z wychylnym stołem, która m.in. pozwala na sprawdzenie dolegania powierzchni podziału, wykonywanie drobnych poprawek ręcznych i ew. wtryskiwanie do gniazda specjalnego twardego wosku dla sprawdzenia szczelności gniazd.

Oczywiście, przed montażem wszystkie elementy wykonane w kooperacji kontroluje się w izbie pomiarowej. Po zakończeniu montażu forma jest gotowa do prób.

O ile od lat dostępna jest literatura dotycząca konstruowania form wtryskowych oraz — ostamio — symulacji [20], to nadal niewiele można znaleźć publikacji nt. specyfiki wykonywania form wtryskowych [21, 22], a przecież jest to już wydzielona, wielka dziedzina przemysłu narzędziowego.

8 Próby i dokumentacja odbioru formy

Po formalnym zatwierdzeniu konstrukcji następuje faza wykonania formy, kończąca się podpisaniem protokołu odbioru formy przez zamawiającego, (rys. 8.1).

Sposób odbioru zależy od wymagań stawianych formie, możliwości wykonawcy, ustaleń pomiędzy stronami, a nawet od czasu, jakim strony dysponują. Niektórym odbiorcom wystarcza odbiór od wykonawcy. Mimo iż jest to celowe, producent nie zawsze chce brać udział w próbach.

W przypadku form, którym stawiane są wysokie wymagania produkcyjno-użytkowe odbior techniczny powinien być przeprowadzony na podstawie oceny formy podczas prób pracy w warunkach użytkowania. Do prób należy bezwzględnie zastosować materiał, z którego będzie wytwarzany wyrób. Pożądane jest, aby próby odbywały się na maszynie przeznaczonej do produkcji tego wyrobu. Podobnie jak formułowanie założeń projektowych, tak i odbiór formy wymaga wówczas szczególnego nadzoru. Dlatego w odbiorze powinni uczestniczyć przedstawiciele służb technicznych, produkcyjnych, kontroli jakości, wykonawcy formy. Przygotowana do prób forma powinna zostać przesłana przez wykonawcę razem z kartą kontroli, potwierdzającą zgodność wykonania formy z założeniami.

3. FAZA WYKONANIA FORMY

ZLECENIODAWCA

producent wyrobu

ZLECENIOBIORCA

producent form

Rys. 8.1 Obieg dokumentacji w fazie wykonywania formy