skanuj0022

178 Magdalena Podsiadło

wygnania. Obrazy Mekasa zaczynają obejmować całą ludzką egzystencję - także ierpienie, śmierć i chorobę. W filmie Stoi na pustyni, licząc sekundy swojego życia .24 krótkie szkice portretowe z lat 1969-1984 niesprawiedliwie uważane przez Melasa za najbardziej bezosobowy materiał filmowy) pojawiają się fragmenty pokazujące vizytę w szpitalu u George’a Maciunasa (są to jedne z najbardziej przejmujących •brązów filmu — sfotografowane ciemne kadry i cienie sylwetek), sceny pogrzebu, •brązy krematorium. George’owi Maciunasowi poświęci Mekas niebawem osobny ilm zatytułowany Zefiro Torna, czyli obrazy z życia George a Maciunasa (1992). vdotyw śmierci powraca także w pozostałych krótkich filmach portretowych: Notes for erome (1978) - zarejestrowany w późnych latach sześćdziesiątych, utrzymany w no-talgicznym tonie obraz wizyty w Cassis w posiadłości Jeromea Hilla (dobroczyńcy spółdzielni Twórców Filmowych, Antologii Archiwów Filmowych oraz czasopisma Film Culture”); Wszystkiego najlepszego, John (1996) - świętowanie urodzin Len-lona w gronie przyjaciół połączone z obrazami czuwania w Central Parku po tym, ik został zastrzelony; Sceny z życia Andy ego Warhola (1990) - zakończone mszą / jego intencji w katedrze św. Patryka; Sceny ostatnich trzech dni Allena na Ziemi iko ducha — film poświęcony śmierci Allena Ginsberga (1997).

Uniwersalizaga obrazów Jonasa Mekasa zmierza w kierunku totalności jego •rojektów. Jedna z jego ostatnich prac - wideoinstalaga zadedykowana Fernandowi ^egerowi — składa się z ośmiu monitorów telewizyjnych tworzących krąg, emitują-ych równocześnie materiał, który prezentuje intymne sceny z życia artysty i jego odziny. Sam twórca natomiast tylko w jednym wywiadzie zostanie określony jako: kuszer kina, strażnik awangardy, teoretyk filmu, postać kultowa, minister propagan-ly nowego kina amerykańskiego, krytyk, entuzjasta filmów, pierwszy, który zrozu-liał znaczenie filmów Warhola, archiwista cudzych prac, poeta, regionalista, autor Dtogramów⁵⁵. Coraz dłuższe filmy Jonas Mekasa (dotychczasowy rekord obrazu za-ejestrowanego na taśmie filmowej wynosi pięć godzin), odkrycie nowego narzędzia •racy (kamera wideo), rejestraqa doświadczeń powszechnych, zrozumiałych pod ażdą szerokością geograficzną, obrazów, które - jak powie artysta — „nie różnią się bytnio od tych, które sam widziałeś czy doświadczyłeś” (Kiedy szedłem...), sprawia-l wrażenie, że pragnie on pomieścić w obrazach jak największy obszar ludzkiego do-wiadczenia, jego „totalną wizję”⁵⁶. Paradoksalnie jednak, mimo że kolejne projekty onasa Mekasa rozrastają się niepoprawnie, za każdym razem kierują się w stronę jgo, co jeszcze.bardziej nieznaczące, zwyczajne i zupełnie błahe.

Filmografia

1961	Guns of the Trees
1963	Film Magazine of the Arts
1964	Klatka (The Brig)
	Award Presentation to Andy Warhol
1966	Report from Millbrook
Hare Kriszna (Hare Krishna)
Uwagi o cyrku (Notes on the Circus)
Cassis '
1967	Włoski notatnik (The Italian Notebook)
1968	Time and Fortune Vietnam Newsreel
1969	Walden. Dzienniki, zapiski, szkice (Walden. Diaries, Notes, and Sketches)
1971-72	Reminiscencje z podróży na Litwę (Reminiscences ofa Joumey to Lithuania)
1976	Lost, Lost, Lost
1978	Pomiędzy (In Between: 1964-8) Notes for Jerome
1979	Raj jeszcze nie utracony. Trzecie urodziny Oony (Paradise Not Yet Lost,
or Oona's Third Year)
1965/83	Kubki/Filiżanki/Tancerze/Radio (Cups/Saucers/Dancers/Radio)
1966/83	Piosenki uliczne (Street Songs)
1983	Erie Hawkins: wyjątki z „Tu i teraz z obserwatorami' / Gra Lucia Długo-
	szewski (Erik Hawkins: Excerpts from *Here and Now with Watchers' / Lucia Długoszowski Performs)
1985	Stoi na pustyni, licząc sekundy swojego życia (He Stands in the Desert Counting the Seconds of His Life)

/990 Sceny z życia Andy'ego Warhola (Scenes from the Life of Andy Warhol)