Zastosowanie kliniczne protez, ortoz i środków pomocniczych
niejszą konstrukcję oraz dodatkowe wzmócnienia w podeszwie. Strzemię mocuje się pod obcasem. Obuwie aparatowe do sandałów jest szersze niż standardowy but Połączenie szyn aparatu ze strzemieniem może być:
• sztywne, nieruchome;
• z przegubem osiowym, mocowanym za pomocą śruby oraz blokady przedniej albo tylnej;
• z przegubem osiowym i blokadą, do wyhaczania.
Obuwie dla chorych po urazach ścięgna Achillesa służy do leczenia zachowawczego oraz do unieruchomienia pooperacyjnego. W obu przypadkach budowa obuwia jest podobna. Stopie nadaje się ustawienie końskie, z podwyższającą piętę wkładką o początkowej wysokości 4 cm. Wkładka ta składa się z klinowych elementów z korka, które usuwa się stopniowo, w miarę postępu gojenia się ścięgna. Obuwie pozwala na pewną swobodę lokomocyjną i nie zaburza procesu leczenia.
Obuwie dla pacjentów po amputacji stopy (patrz także rozdz. 3) ma za zadanie uzupełnić braki anatomiczne oraz poprawić propulsję za pomocą sprężynującej wkładki metalowej lub z włókna węglowego, montowanej nad podeszwą. Wykonuje się je na formie gipsowej albo innym stałym modelu zapewniającym dopasowanie do zniekształcenia stopy. Następnie zaopatruje się je w odpowiednie wkładki korekcyjne i uzupełniające. Dla osób po amputacji w obrębie palców można wykonać półbuty, natomiast amputacja większej części stopy oznacza konieczność uszycia obuwia z cholewką.
Wszystkie rodzaje obuwia korekcyjnego, którego podstawowe zasady budowy omówiono, mogą być wyposażone w inne elementy dodatkowe, zależnie od rodzaju zniekształcenia lub zaburzenia funkcji —■ strzemię, sandał, podwyższoną cholewkę, wkładkę wyrównującą itp. Ponadto budowa obuwia przeznaczonego na prawą i lewą stopę może się różnić. Mogą być też konieczne nietypowe elementy korygujące lub stabilizujące, nieujęte w schematycznym opisie.
Wkładki są najczęściej ortozami standardowymi, rzadziej wykonuje się je na miarę. Stosuje się je do zwykłych butów w przypadkach zaburzeń czynnościowych mniejszego stopnia, ze wskazań profilaktycznych lub leczniczych.
Najczęściej stosowane są wkładki podtrzymujące łuki fizjologiczne stopy, przeznaczone dla u osób z płaskostopiem umiarkowanego stopnia, kobiet w ciąży, osób
Rycina 8.16. Wkładki do butc.v: A. Metatar-salna; B. Pronująca; C. Supinu.ąca
wykonujących ciężkie prace fizyczne lub wymagające długotrwałej pozycji stojącej. U osób z koślawym paluchem i towarzyszącymi zniekształceniami pozostałych palców stopy występuje poprzeczne płaskostopie. Zastosowanie wkładki metatarsalnej bez innej korekcji lub łącznie z su pi nacją zmniejsza dolegliwości bólowe i poprawia chodzenie (ryc. 8.16).
Stabilizację pięty i ustawienie w jednej osi z podudziem zapewnia ta < zwane łoże piętowe — zagłębienie we wkładce pod piętą. Zastępuje ono zakładkę c ętową buta.
Elementy lecznicze wkładek swoją konstrukcją nie odbiegają od stosowanych w obuwiu ortopedycznym. Mogą one podpierać stopę na całej jej długości lub tylko części — 3/4 części tylnej, przodostopie lub samą piętę. Obecnie rzacir ej wykonuje się sztywne wkładki z blachy stalowej, aluminiowej albo z tworzyw sztucznych. Najczęstszym tworzywem jest masa-korkowa pokryta.skórą blankową, ale ze względów higienicznych nie można ich długo użytkować. Stosuje się też inne ma:e' ały oy.ięk-szej wytrzymałości oraz z możliwością mycia i dezynfekcji, należy jeo~ak zwracać uwagę, aby spełniały warunki korekcji zniekształcenia. Wkładki te me ~ ogą być zbyt miękkie i elastyczne.
Wkładki pod stopy wrażliwe produkuje się z gąbki pokrytej podsze.'.<ą wyścół-kową, żelowe lub z materiałów.opatentowanych (ryc. 8.17). Aby ta' = .•. •'ładka zo-brze podpierała stopę i działała korekcyjnie lub przeciwbólowo, p e-.e .v obuwiu musi być ujęta zakładką, zaś śródstopie — stabilizowane sznurowa' e*" buta Pacjenci nie mogą wtedy nosić obuwia bez pięty, luźnych ocieplanyc* r.-tów zirro-