str 2 183

182 OGRÓD, ALE NIE PLEWIONY

A teraz jako na złość z głowy mi wyleci!

Powróciwszy do domu, napiszę waszeci.”

Naśmiawszy się sam w sobie: „Czy nie Turcy?” — rzekę. „Turcy, Turcy! Boże, nas weźm w swoją opiekę,

²⁵ Bo słychać, że na sejmie barzo o tym radzą,

Że na nich pospolite ruszenie sprowadzą,

A jam cale niegotów, ba, i nie wiem drogi.

Prócz jednej zardzewiałej nie mając ostrogi.”

Prawieć Turków wojować albo niechać cale ³⁰ Takim rycerstwem, jakoś ty, miły migdale!

77. NA CHŁOPÓW PODGÓRSKICH

Po cóż do cudzych z młodu szlachta jeździ krajów?

Żeby mogli nawyknąć tamtych obyczajów.

Że na chłopów podgórskich nieprzystępne Włochy, Do bliskich Węgier chodzą na podobne fochy.

⁵ Szlachta kłaniać, zalecać, stroić się chędogo,

Nieznacznie albo raczej kształtnie odrwić kogo,

A chłopi się kraść, kłaniać modą zabieszczadną Uczą, bowiem nad inszych kłamają i kradną. Czemuż różną nagrodę swej wędrówki mają? —

⁰ Szlachtę czczą honorami, a chłopów wieszają.

78. WIĘKSZY GUST LUDZIE MAJĄ W FRASZKACH NIŻ W RZECZACH NABOŻNYCH

Dziwujże się tu płochym politycznym frantom!

Przyjechał do mnie grzeczny ze wszech miar galantom

77. NA CHŁOPÓW PODGÓRSKICH

w. 7 modą zabieszczadną — na sposób zbójników grasujących za Bieszczadami.

(Bo ich tak zową, którzy ojczystą się miedzą

Nie kontentując w Polszczę, cudze kraje zwiedzą);

⁵ Prosi, żeby nim na stół przyniosą potrawy,

Mógł co czytać z moich pism dla krótkiej zabawy. Więc Arfę Starego mu Testamentu z Nowym,

Potem kładę Pieluszki z Krzyżem Chrystusowym, Wieniec Mary jej Panny, Pieśni do zbawienia;

¹⁰ Darmo — nie przypadnie mu nic do podniebienia. Kładę Prześladowanie Bożego Kościoła,

Toż historyje, którem z potem zbierał z czoła.

„Niechaj się — rzecze — księża Pismem bawią Świętem, Historyjem też czytał, pamiętam, studentem”.

¹⁵ „Już nie mam nic prócz fraszek, a to rzeczy lekkie,

Od poważnej osoby muszą być dalekie.”

„O te — mówi — i proszę.” Z wielkim gustem czyta I jeżelim do druku już je podał, pyta.

„Nie miałżebym też na co kosztu łożyć marnie,

²⁰ Tylko — rzekę — błazeństwa dawać do drukarnie?” „Talent waszeć — odpowie — zakopujesz boży!

I ja, i każdy by je zapłacił najdrożej.”

„Niegodny — rzekę — brydnie, żeby je tak chwalić; Owszem, żeby nie żyły po mnie, myślę spalić.

²⁵ Mająli gorszyć ludzi, samym gorzeć lepiej,

Dosyć wszyscy za światem bieżą jako ślepi.”

A ów: „Lepiej nabożne, bo im nie masz miary,

Palić, i te z lutrami niepotrzebne swary”.

„Popuszcza — rzekę — diabeł w grzechach ludziom lecą: ³⁰ Co zgarsza — to do druku, co zbawia — do pieca”.

78. WIĘKSZY GUST LUDZIE MAJĄ W FRASZKACH

w. 7 — 11 Potocki wymienia tu własne utwory religijne, w większości dziś nieznane.

w. 26 za światem — tj. za rzeczami światowymi, za przyjemnościami, w. 29 lec — lejc, lejce.