Zasady Wykładni Prawa L Morawski3

m a m

^: a ■ Rozdział III. Clara non sunt interpretanda

cjach, w których nie są zagrożone interesy adresatów norm prawnych, a przemawia za tym ważne wartości aksjologiczne, możliwe jest korygowanie wykładnią systemową lub funkcjonalną przepisów, których sens językowy jest jasny (w tym duchu wyrok NSA z dnia 14 marca 2007 r., I FSK 492/06, LEK nr 350135). Trudno więc jest odmówić racji M. Zirk--Sadowskiemu, gdy zauważa, że zasada clara non sunt intrepretanda chroni nas przed nadmiernym aktywizmem sędziowskim w sytuacji, gdy tekst prawny jest jasny i zmusza sędziego do uzasadnienia swojego stanowiska, gdy w takiej sytuacji chce od niego odstąpić¹.

W doktrynie i orzecznictwie spotykamy się jednak również z poglądem, że wykładni wymaga każdy tekst, bez względu na to, czy jest on jasny, czy też nie. Jego zwolennicy powołują się niekiedy na zasadę omnia sunt interpretanda². Symptomatyczne dla tego punktu widzenia może być orzeczenie TK z 13 stycznia 2005 r. (P 15/02, OTK-A 2005/1/4), w którym stwierdza się, że wykładni „dokonuje się zawsze, nawet w przypadkach pozornie niebudzących wątpliwości interpretacyjnych”^{3 4}. Takie pojęcie wykładni utożsamia jednak pojęcie interpretacji tekstu z jego rozumieniem i jest ewidentnie sprzeczne z praktyką stosowania zasady clara non sunt interpretanda^c\ Bardziej wyrafinowaną wersją tego poglądu jest teoria dery-wacyjna wykładni w myśl której wykładnia polega na rekonstrukcji norm z przepisów, a wobec tego, że zdaniem zwolenników tej teorii zasadniczo każda norma wymaga rekonstrukcji z przepisów, każda wymaga wykładni⁵.

1

   M. Zirk-Sadowski, Epistemologia prawa a teorie wykładni, [w:] Prawo - Władza - Społeczeństwo - Polityka. Księga jubileuszowa prof. K. Pałeckiego, Toruń 2006, s. 72.

2

   Por. M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002, s. 56; idem, Podstawowe zasady współczesnej wykładni prawa, [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005 oraz wyrok TK z 13.01.2005, P 15/02, OTK-A 2005/1/4. Na zasadę clara powołuje się TK w postanowieniu z dnia 24.04.2007, Ts 17/07, OTK-B 2007/3/148; por. też postanowienie SN z dnia 2006.11.22, V KK 219/06, LEK nr 202277\ wyrok NSA z dnia 2006.07.26, II OSK 557/06, LEK nr 27SS07.

3

’ M. Zirk-Sadowski, op. cit., s. 68.

4

   J. Wróblewski, Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1990, s. 55; idem, Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988, s. 113. Por. postanowienie TK z 24.01.1999, Ts 124/98, OTK 1999/1/8; postanowienie TK z 26.03.1996 (W123/95, OTK 1996/2/16), uchwala TK z 12.03.1997, W8/96, OTK 1997/1/15); uchwała SN z 15.04.1999, N I KZP 11/99. OSNKW 1999/5-6/28; postanowienie SN z 1.07.1999, V KZ 31/99, OSNKW 1999/ /9-10/63.

5

   Por. zwłaszcza M. Zieliński, Współczesne problemy wykładni prawa, „Państwo i Prawo” 1996/8-9, s. 11; idem, Wyznaczniki reguł wykładni prawa, RPEiS 1998/3-4, s. 9, Jak są-■ ■ 53 * m »