Zasady Wykładni Prawa L Morawski1

* ■ ■ Rozdział V. Dyrektywy preferencji

dym przypadku” i „w każdej sytuacji”, czy jak to ujmuje SN „zawsze” (uchwała SN z dnia 21 grudnia 2007 r., III CZP 74/07, LEK nr 323149, Biul. SN 2007/12) trudno jest się jednak zgodzić, gdyż ewidentnie odnoszą się one do przebiegu „procesu” dokonywania wykładni pojmowanego jako pewien proces psychologiczny, a więc do kontekstu heurezy, a nie do sposobu uzasadniania decyzji interpretacyjnych.

Nawiasem mówiąc, gdyby nawet potraktować zasadę równoczesnego stosowania wszystkich metod wykładni jako dyrektywę heurystyczną, to trudno byłoby ją ze względów prakseologicznych zaakceptować, choćby w rozstrzyganiu prostych i nieskomplikowanych przypadków. Przeciwko dogmatycznej zasadzie, że zawsze i wszędzie „niezbędne jest wprowadzanie wykładni celowościowej i wykładni systemowej” trafnie wypowiada się SN, gdy stwierdza, że rozbieżność wyników interpretacyjnych uzasadnia wprawdzie użycie wszystkich metod wykładni, ale nie oznacza to pominięcie dyrektyw preferencji, a w szczególności dyrektywy pierwszeństwa wykładni językowej i zarazem dodaje , że „nie zawsze [...] zachodzi konieczność posłużenia się kolejno wszystkimi rodzajami wykładni” (wyrok z dnia 18 stycznia 2008 r., V CSK 351/07, M. Spot 2008/3/54, Biul SN 2008/3). Z podobnych powodów o „ograniczonej potrzebie sięgania po dyrektywy wykładni celowościowej” w sytuacji, w której „w wyniku zastosowania dyrektyw językowych uda się ustalić właściwy [...] wynik wykładni” mówi uchwała NSA z dnia 17 grudnia 2007 r. (I FPS 5/07, ONSMWSA 2008/2/22, ZNSA 2008/1, Prok. i Pr. 2008/5).

Z naciskiem jednak należy podkreślić, że zasada równoczesnego stosowania wszystkich metod wykładni staje się wiążącą dyrektywa uzasadniania w sytuacjach trudnych, o złożonym kontekście językowym, systemowym i aksjologicznym (por. niżej).

3. Reguła potwierdzania (harmonizowania kontekstów)

Zasada pierwszeństwa wykładni językowej nie powinna jednak prowadzić do wniosku, że interpretatorowi wolno jest w każdej sytuacji (por. wyżej) całkowicie ignorować wykładnię systemową czy funkcjonalną²¹.

^;; M. Zieliński, Wykładnia prawa..., s. 275; R. Wank, Die Auslegung von Gesetzen. Eine Bnfuhrung, Koln 2001, s. 85.

81 ■ **