8
naukowy, dążący do wykrycia wszystkich praw przyrody i zużytkowania ich przy pomocy umiejętności stosowanych. Ideom i urządzeniom powyższym hołduje cała Europa, stojąca na wyżynie współczesnej kultury, nie skrystalizowały się jeszcze one, ale zwycięstwo ich niechybne, dla nich i wśród nich działa też z niemałą korzyścią i chlubą wiele osób pochodzenia żydowskiego: ale wśród nich — jakąż rolę może odegrać pierwiastek czysto żydowski, n. p chęć restytucji królestwa judęjskiego, praktyk wyznaniowych? Pierwiastku tego nie dostrzeżemy tam i nie pokazuje się też w rozmiarach poważniejszych ani w zachodnich krainach Austrji, ani w Niemczech, Włoszech, Francji, Anglii, choć gdzieniegdzie spotykamy się ze zjawiskiem t. z. antysemityzmu. Pojęcia religijne, wspólność form religijnych, zachowują tam grupy żydowskie, zresztą rozpadły się one, zaczynaią nawet tracić czystość rasową; stosunki ekonomiczne rozrzucają ich po szeregach, współzawodniczących ze sobą na rynkach handlowych i w imieniu sprzecznych interesów klasowych; znikają więc żydzi, jako odrębna organizacja, a wprzódy jeszcze musiał zniknąć narząd ochronny z czasów walki: żargon... Tak ,est, tak być musi, i tak jest dobrze. Albowiem nad zasady: my jesteśmy ludem wybranym, tylko nasza wiara lcst zbawienna, oddzielmy się od obcych, a żyjmy ich produktami — nad te zasady egoizmu i ciemnoty — wyższymi są hasła wspólnej pracy, dla wspólnego szczęścia, dla powszechnej cywilizacji.