DSC07274

drzyszowskimi i rzepińskimi Gór Świętokrzyskich. W późniejszym okresie zlepieńce z otworów Lapczy-ca 2, Mikluszowice 1 i Batowice 1 były przedmiotem badań wielu autorów [6,41,42,44]. W pracy obecnej pominięto szczegóły tych badań, ponieważ znaleźć je można w publikacji Buły [6]. Dodać jedynie należy, że do „formacji zlepieńców z Łapczycy” (o nieokreślonym do dnia dzisiejszego wieku), zaliczono w wielu wierceniach osady starsze od dewonu [6]. W większości przyjmowany jest pogląd, omówiony szerzej w pracy Łydki i in. [44], że utwory te są post-tektonicz-nym osadem tworzącym się po dolnym ludlowie na przedpolu górotworu kaledońskiego w wyniku erozji orogenu w fazie krakowskiej kaledonidów i reprezentują wiek ludlowu środkowego-gómego. Podobieństwo litologiczne wymienionych osadów według tych badaczy, wskazuje ich prawdopodobny związek z sza-rogłazarni niewachlowskimi i warstwami wydryszow-skimi Gór Świętokrzyskich.

Zlepieńce z Łapczycy, oprócz stratotypowego otworu Łapczyca 2 (rysunek 4B), przyjmowane są również w otworach Mikluszowice 1, Wyciąże 4, Niepołomice 11 i Mniszów 16 [56, 81]. Podobieństwo wykresów geofizyki wiertniczej w otworze Wyciąże 5 odcinka profilu na głębokości 825-861 m (brak rdzeni) do wykresów otworu Wyciąże 4 z głęb. 1724-1757 m, może wskazywać, że w otworze Wyciąże 5 (rysunek 3), zlepieńce te również mogą występować.

Utwory określane jako „zlepieńce z Łapczycy” występują wyłącznie w wierceniach usytuowanych na obszarze masywu małopolskiego, w pobliżu strefy granicznej z masywem górnośląskim. W podobnej sytuacji grupują się one na obszarze położonym dalej na NW od Krakowa, w pasie południowym masywu małopolskiego, Batowice - Bębło - Wola Kalinowska i dalej poza poprzecznym uskokiem (Zabierzów - Sułoszowa) w rejonie wierceń RK. 14, 7 i 11 [6, 9].

Dewon

Badania utworów dewonu (a także karbonu) występujących na omawianym obszarze, prowadzone były przez wielu autorów. Niektóre z nich dotyczyły wyłącznie tych dwóch systemów geologicznych, inne obejmowały badania pełniejszych profili geologicznych; od prekambru do mezozoiku, a nawet utworów trzeciorzędowych.

Do pierwszych należą prace autorów m.in.; Czarniecki, Kwiatkowski [12, 13]; Korejwo, Teller [37]; Jurkiewicz, Żakowa [28]; Kicuła, Żakowa [32, 33]; Żakowa [90]; Żakowa, Jachowicz [92]; Matyja i in. [46]; Narkiewicz [58], Zając [80, 81,82, 83, 84]; Moryc [48], Tomaś [70, 71]; Buła [7] i Trzepierczyńska [76], drugie — często dotyczące badań o charakterze regionalnym -prowadzili m.in.; Wdowiarz [79]; Karn-kowski, Głowacki [29], Karnkowski, Ołtuszyk [30]; Obuchowicz [59]; Stemulak, Jawor [67]; Jawor [26], Konior [36]; Moryc [47].

Podział stratygraficzny utworów dewonu i karbonu, zwłaszcza osadów węglanowych występujących w strefie granicznej tych dwóch systemów, napotyka na znaczne trudności. Wynika to z ograniczonego poboru rdzeni wiertniczych i ubogiej dokumentacji biostraty-graficznej, których znikoma ilość zmniejsza możliwość określenia wieku tych skał. Przeprowadzone podziały tych utworów zazwyczaj mają charakter litostratygra-ficzny. Cechy litologiczne osadów węglanowych dewonu i karbonu - zwłaszcza w strefie granicznej tych dwóch systemów, wykazują często duże podobieństwo, utrudniające a niekiedy nawet uniemożliwiające określenie ich granic. Przykładem tego mogą być wykonane ostatnio kompleksowe badania tych utworów w wierceniach Tarnawa 1 oraz Rajbrot 1 i 2 [46,58]. Pomimo przeprowadzonych w tych otworach szczegółowych podziałów litostratygraficznych, sedymentologicznych i biostratygraficznych (konodonty, otwomice, miospo-ry), na podstawie tych badań nie udało się jednoznacznie określić dokładnej granicy tych systemów. Przebiega ona w obrębie jednostki litostratygraficznej, ściślej w obrębie wyróżnionego przez Narkiewicza [58] kompleksu wapieni gruzłowych i ziarnistych (WGZ). Dowodzi to, że część niższa utworów tego kompleksu reprezentuje osady dewońskie [46], część wyższa natomiast należy już do karbonu dolnego (rysunek 5).

Podobnie jak w trzech omawianych wyżej otworach, także w innych, w których w profilu występują utwory dewonu i karbonu (rysunek 5,6), granice między nimi mogą być niedokładne. W wymienionych trzech odwiertach granicę tych dwóch systemów określono na podstawie wskaźników biostratygraficznych, wiążących się z pojawieniem się w górnej części profilu form tumeju [46]. W otworze Tarnawa 1 granicę

205

w 5/2006