img04901 djvu

19

i kolorycie, a poznamy, jak wielkiego talentu, jak wysoko uksztalconego smaku, poema opisowe wymaga.

Wszystkie te trudności pokonał Trembecki i w szystkie połączył zalety w opisaniu Zofijówki, które uważać można za arcydzieło, stawające obok najcelniejszych poematów tego rodzaju w jakiejkolwiek literaturze. Ale chwała Trembeckiego niekończy się na przymiotach powszechniejszych, jakich wymagaćby można po każdym sztukmistrzu i po każdem dziele sztuki pięknej. Trembecki ma przymioty sobie właściwe, które jemu i jego poezyi, dają wyższość nad poezyą poetów' spółczesnych; gdy albowiem mowa polska poetycka, charakter swój właściwy tracić zaczęła i postać przybierać obcą, francuzką, - Trembecki zachował cechy złotego wieku poezyi narodowej. Kiedy naśladowanie i tłómaczenie poetów francuzkich wprowadziło styl jednostajny tak dalece, że ta jedno-stajność w tłómaczeniu Ilijady, Raju utraconego i georgik francuzkich, co do zewnętrznego wydania, zaciera zupełnie różnicę charakterów między odle-głemi wiekami, prostotą majestatyczną, zdumiewającym grekiem, między ponurym i olbrzymim anglikiem, i w reszcie lekkim, wymuskanym francuzem; styl Trembeckiego wypływa z natury mowy ojczystej, jest w^rięc giętki, sposobny równie do wydania górności jak prostoty myśli i różnych w tej mierze połączeń i od-cieniów, ale zawsze właściwym sobie sposobem, nie tracąc bynajmniej piętna narodowości i orygialnego talentu. Kiedy sztuka rymotworcza dzisiejsza zdaje się przechodzić w sztukę wierszowania i ubiegać się szczególniej o płynność, harmoniją, połysk, rzadkie rymowanie i inne zewnętrzne ozdoby, mowa Trembeckiego potężna, z wyboru i mocy myśli zalety szu-

2*