img17801 djvu

177

ę zaziębiają (bo powietrze zimne ogrzewa się w nosie, nim do płuc pjdzie). Czem marne wciągać powietrze? Wydecirać można powietrze oeem albo ustami, a tylko przy wciąganiu powietrza trzeba pamiętać, by usta zamknąć i nosem wciągać powietrze do płuc. — Będziemy ąaz oddychali tak, jak mówiłem. Powstać! (Oddychają 4 razy).

Rozmowa o smak u. Co robiliśmy kiedyś w ogrodzie? Na o to robiliśmy? Które jarzyny (owoce) widziałeś jeszcze w ogrodzie? ’o co sadzi się jarzyny? Co mama robi z jarzynami? — a z owocami? Dore jarzyny tobie najwięcej smakują? A tobie? A które owoce maikują tobie najwięcej? Czy wszystkie owoce mają smak jednakowy? faki smak mają owoce? Które owoce mają zwykle smak słodki? Dojrzałe). Kiedy są owoce kwaśno i cierpkie? Kiedy poznajemy smak >woców? (Gdy jemy je). Czem poznajemy smak owoców? (Językiem . podniebieniem). Zamknij oczy; otwórz usta! N. Wkłada, dziecku do ust cukierek. Powiedz, co ci włożyłem do ust? A czy widziałeś, co ci włożyłem do ust? A ozom poczułeś, że to cukierek masz w ustach? Jaki smak nra cukierek? Które z was zażywało lekarstwo? Powiedz, jaki smaik miało lekarstwo, które zażywałeś? Gdy człowiek jest chory, to z ochotą pije gorzkie lekarstwo, aby wyzdrowiał. Zamknij oczy, otwórz usta! (N. sypie uczniowi na język trochę soli). Co ci dałem do ust? Gzem to poczułeś, że to sól? Jaki smak ma sól? Do czego służy sól? Jaka jest cytryna? Ozem poznajemy smak cytryny? Językiem czujemy, co jest słodkie, gorzkie, kwaśne lub słone. Powtórzcie wszyscy! Językiem czujemy smak każdej potrawy. A do czego jest jeszcze język? Język jest do mówienia. Co czujemy nosem? Nosem i językiem czujemy pokarmy, czy są smaczne, czy niesmaczne. Powtórz to, N.! Powtórzcie wszyscy!

Rozmowa o czuciu, wyprawie i wyrobach ze skóry w ogólności, o pasie w szczególności. Nauczyciel pokazuje pasek. Go to jest? Uderza nim lekko ze żartu jednego z uczniów po plecach. Poczułeś, czem cię uderzyłem? Czem poczułeś, że cię uderzyłem? (Skórą). Gdybym cię w rękę uderzył, ozybyś to poczuł? Gdziebym cię uderzył, tobyś zaraz poczuł, bo całą skórą czujemy. Co jeszcze czujemy skórą? Rzeczy zimne (przyłożyć kawałek szkła lub lusterka do ręki i twarzy ucznia) i gorące, gładkie (lusterko), chropowate (bibuła, cbleb), miękkie (gąbkę) i twarde (kamień, żelazo).

Dzieci nie są karane paskiem, boby się bardzo wstydziły. Czasem tylko ojciec bije paskiem psa, gdy jest nieposłuszny, ale nie bardzo, aby go nie pokaleczyć.

Do czegp używa się paska? (Odpowiadają, kto co wie). Do opasywania się (krakowskie pasy z kółeczkami inosiężnemi). Do noszenia książek, pakunków. Do maszyn, aby jedno koło obracało drugie. Kto widział takie pasy? Gdzie? Jak to wyglądało? (Pokazać na obrazku). Z czego zrobiony jest pas? Kto robi pasy? (Rymarz). Skąd się bierze skórę? Czy z takiej skóry, świeżo ściągniętej ze zwierzęcia, robi rymarz pasy? Co muszą robić z tą skórą, aby była dobra do użycia? Kto wyprawia skóry? Garbarz skóry czyści i garbuje i taką wygarbowaną skórę kupuje dopiero rymarz. A co jeszcze robią z takiej wyprąwionej skóry? (Buty, rękawiczki, siodła, kufry). Kto robi buty? (Szewc). Kto robi rękawiczki? (Pękawicznik). Kto robi torby, rance

I. Rok nauki szkolnej.

12