Image
88 djvu

177

bowiązał do szanowania narodowości polskiej, do nadania księstwu odpowiedniej konstytucji.

W Państwie Pruskiem w ciągu XIX wieku ważne zachodziły zmiany, przebyło ono okres rewolucyjny w 1848 roku, z monarchii absolutnej przeobraziło się w konstytucyjną, zręczna polityka dynastyi Hohenzollernów wyzyskała na swoją korzyść rozwijający się żywiołowo ruch narodowy i postawiła Prusy na czele zjednoczonych Niemiec. Zmiany te i koleje stosunkowo słabo zaważyły na losach ziem polskich, z Prusami połączonych. Rząd pruski, jakkolwiek sam przekształcił się i przystosowywał do koniecznych potrzeb swego społeczeństwa, w stosunku do Polaków zawsze jednakową, bezwzględnie konsekwentną prowadził politykę, dążył do ich zniszczenia, wynarodowienia, do zaludnienia ziem polskich przez kolonistów, sprowadzonych z Niemiec. System ten, zainaugurowany zaraz po rozbiorach, trwa aż do dnia dzisiejszego, nie zmieniła go konstytucya, ani stanowisko, jakie zajęły Prusy w zjednoczo-nem na podstawie narodowej Cesarstwie Niemiec-kiem. Dla celów swych rząd pruski nie cofa się przed rozbudzaniem w społeczeństwie nienawiści narodowych, przed uchwalaniem praw wyjątkowych, ustawowem pozbawianiem Polaków swobód, przysługujących innym obywatelom państwa.

Przejście pod panowanie Prus ciężkie było dla Polaków, przyzwyczajonych do samowoli, do lekceważenia władz i ustaw. Policyjne, silnie zorganizowane Państwo Pruskie, ujmowało życie swoich poddanych w szereg przepisów i formułek, kontrolowało ich czynności, ograniczało swobodę.

Ziemie zagarnięte w rozbiorach utraciły dawny podział na województwa, polskie urządzenia

18

Dnieje ustroju Polski.