305
na polu. Dzieci nosiły wtedy ciepłe ubrania. Dzisiaj macie lekkie ubrania na sobie, a i tak wam jest gorąco, Popatizeie się tutaj na tę łąkę! (Ozy trawa jest jasno-zielona, taka, jaką była na wiosnę? W niektórych miejscach jest nawet ciemno-żółta, jakby przypieczona promieniami słonecznemu). Ta łąka była niedawno skoszona, znać jeszcze obcięcie listków. Ozem to koszą trawę? Jak się nazywa zerżnięta 1 wysuszona trawa? Co zrobili ze sianem? Zawieźli do stodoły. Do czego jest potrzebne siano? Chodźmy dalej, dzieci’. Patrzcie się, dzieci, co tutaj rośnie? Widzicie, że zboże zaczyna być żółte. Podczas wiosny było jeszcze zielone. Teraz wszystko wnet dojrzeje. Co robią ze zbożem, gdy dojrzeje.
Zajrzyjmy do tego ogrodu. Patrzcie, jakie tam ładne róże i goździki kwitną. A te krzaki, jak się nazywają? Patrzcie na owoce, a zaraz poznacie. Tu są porzeczki, już czerwone, a dalej agrest. Agrest nie jest czerwony. Niektóre owoce są jeszcze zielone. A patrzcie tu wyżej: co to za drzewo? Podobają się wam wisienki? Jaki smak mają waśnie? Co mama robi z wiśni? Tu są wiśnie, a na tem dmgiem drzewie są trześnie. Chodźmy dalej.
W lesie pokazać boiwki, poziomki, maliny, barwy tych jagód, różnicę w budowie roślin (zestawić wielkość i liście). Dłuższy odpoczynek w lesie, a następnie powrót do szkoły.
W szkole omówienie wszystkich objawów lata, które mogły zauważyć. Następnie rozmowa o burzy. Czy to zawsze jest tak pięknie na dworze, jak to było podczas wycieczki? Kto pamięta wielką burzę? Opowiedz, jak to było! Deszcz pada ulewny (gęsty, prawie strugami), co chwila łyska się, a potem zaraz grzmi. Dzieci boją się burzy. Ale, gdy kto jest w domu, nie powinien się bać, bo gdy okna nie są otwarte i niema przeciągu, piorun wtedy nie uderzy w dom. Nie trzeba też podczas burzy stać blisko okna. Ody kogo w polu lub w lesie złapie burza, to jest nieprzyjemnie, jeżeli się nie ma gdzie schronić. Nie trzeba się wtedy kryć pod drzewem, bo łatwo może piorun uderzyć w drzewo i zabić człowieka. Nie trzeba także parasola rozpinać. Już niejednego człowieka zabił lub poranił piorun pod drzewem. Gdy jest burza, to prosimy Pana Boga, aby nam się nic złego nie stało. — Co złego wyrządza burza? Łamie drzewa, przewraca nawet małe domki. Grad niszczy zasiewy, zboża; wody zalewają pola uprawne. Piorun czasem uderza, i wznieca pożary; nieraz uderzy w stodołę i spali ją razem ze zbożem, które tam zwieziono. Aby domy uchronić przed uderzeniem pioruna, stawiają na dachach żelazne pręty, czyli gromo-chrony. Gdy piorun uderza, to upada na ten gromochron (konduktor) i po nim po drucie spływa do ziemi. Ale łagodna, nienagła burza jest potrzebną. Odświeża powietrze, dostarcza wody, a bez wody roślinki wszyistkieby uschły i my nie mielibyśmy co jeść, a ziemia wyglądałyby strasznie pusto. Gdy burza ustaje, wtedy wypogadza się, a gdy się burza zbliża, mówimy, że się chmurzy.
Czytanie stataryczne ust.: „Lato" i „Przezorny Miecio“.
Czytanie stataryczne i wyuczenie na pamięć ust.: „Ogródek".
Zajęcia w ogródku. Podlewanie jarzyn i kwiatków, gracowanie ścieżek — czyszczenie z chwastów.
20
I. rok nauki szkolnej.