IMG518

140 (De)Konstrukcje kobiecości

które są produktem świata męskiego. Za wszystko, co źle, & zatem odpowiedzialni mężczyźni, seksizm uznaje się zaś za źródło każdej opresji: „Rasa, klasa i opresje narodowościowe pochodzą od mężczyzn, służą białym mężczyznom z klasy rządzącej i nie mają miejsca w kobieco zorientowanej rewolucji” (Bunch 2000,82).

Już we wczesnych latach osiemdziesiątych daje się zauważyć coraz większe zniechęcenie tym normatywnym i zbyt uogólniającym charakterem lesbijsko-feministycznej polityki tożsamościowej, budowanej wokół pojęcia „prawdziwej les-bijki/feministki” i podporządkowującej seksualność „wyższym celom" politycznym. Wyrazem tego są liczne teksty, które, bardziej lub mniej otwarcie, odcinają się od feministycznego „seksualnego imperializmu”, wskazując na różnorodność kobiecych doświadczeń, również związanych z seksualnymi preferencjami (s/m, biseksualistki, relacja butchlfemme). Pojawiają się coraz silniejsze glosy stwierdzające niezdolność feminizmu do ogarnięcia różnorodnych doświadczeń, redukowanych do jednej przyjętej wizji. Coraz silniejsza krytyka mówiąca o niemożności przezwyciężenia tych ograniczeń w ramach feminizmu zaowocowała powstaniem nowej autonomicznej teorii dotyczącej seksualności: queer tbeory⁶. Jak pisze Gayle Rubin, feminizm nie może być dłużej uprzywilejowanym miejscem dla teoretyzowania na temat seksualności, poza tym nigdy nim nie był, gdyż uznawał seksualność jedynie za derywat pici kulturowej, przedkładając doświadczenia związane z płcią nad te wiążące się z seksualnością. Jej zdaniem, błąd feminizmu polega! przede wszystkim na niezauważeniu innych aspektów doświadczeń kobiet, innych podziałów (seksualnych, rasowych, klasowych), które w znaczący sposób wpływają na ich położenie: „Feminizm jest teorią dotyczącą opresji płciowej. Automatyczne założenie, że czyni to zeń teorię seksualnej opresji, jest błędem. Polega on na nierozróżnieniu pomiędzy płcią kulturową z jednej strony a erotycznym pragnieniem z drugiej" (Rubin 1993,41).

WYKLUCZONE SEKSUALNOŚCI - FEMINIZM LESBIJSKI WOBEC RELACJI BUTCHIFEMME

Krytyka przeprowadzona przez wykluczone kobiety w latach siedemdziesiątych wskazała na szereg fałszywych przesłanek, na których została zbudowana lesbijsko-feministyczna podmiotowość. Przede wszystkim podkreślano, że konsekwencją deseksualizacji lesbianizmu, dokonywanej w imię identyfikowania się z wszystkimi kobietami, stało się zignorowanie les-bijskiej seksualności i uczynienie seksualnych praktyk politycznie podejrzanymi. Zapomnienie o cielesności to cena, jaką lesbijki musiały zapłacić za włączenie w ramy feministycznej wspólnoty i akceptację głównego nurtu feministycznej kultury, Wymagano od nich, by udowodniły, że są w takim samym stopniu prawdziwymi kobietami, jak ich heteroseksualne siostry. Skutkiem było „stłumienie ekspresji własnych ciał”, skazanie na niewidoczność wszystkiego, co odstawałoby od ogólnie przyjętych zasad zachowania czy ubioru (powszechnie obowiązująca w feminizmie lesbijskim androgyniczność wyglądu). Podobna tendencja asymilacyjna panowała już wcześniej w polityce ruchu homofilskiego lat pięćdziesiątych⁷, którego uczestnicy usilnie dążyli, by nie odróżniać się od głównego nurtu, by pokazać, że są „tacy sami jak inni”. Nie należy zapominać, że ujmowanie lesbianizmu w kategoriach politycznych umożliwiało w praktyce włączenie lesbijek w ramy ruchu feministycznego i było taktyką obrony przeciwko otwartemu zwalczaniu „lawendowego niebezpieczeństwa” przez takie grupy jak NOW.

Taka taktyka doprowadziła do pojawienia się w ramach ruchu postaw konformistycznych oraz sprzyjała kształtowaniu politycznie poprawnego modelu lesbijskiego seksu: „wzajemnego, nieopresyjnego, równego, mniej nastawionego na cel, mniej penetracyjnego i scentralizowanego genitalnie” (Richardson 1992). Te próby deseksualizacji lesbianizmu doprowadziły do przemilczania lub też kwestionowania jako podejrzanych politycznie innych przejawów lesbijskiej seksual-