Scan0002

Polkja w III RicttgMipdlfcj

policjanta. Przede wszystkim akcentowanofunkcją policji Jak* instytucji „użyteczności publicznej*, spolegliwego opiekuna. Oczekiwano mocnego .osadzenia* i związania policji ze środowiskiem na najniższym poziomie (rejon zamieszkania). Położono nacisk na rozwój policji lokalną. Moł.na sądzić; że niechęć okazywana przez wiele lat w kontaktach milicjanta z obywatelami brała się nic tylko z wyobcowania społecznego, lecz także z poczucia słabości funkcjonariusza służb porządkowych w obliczu powszednich zagrożeń.    ?

I Ustawa z.6 kwietniu I<>90 roku o Policji (zwana dalej ustawą) rozwiązywała dawną instytucje Milicji Obywatelskiej, a powoływała Policję - umundurowaną i uzbrojoną formację, służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrany bezpieczeństwa łudzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Ustawa precyzowała zakres jej zadań, nie zamykając jednak ich katalogu. Wiele zadań szczegółowych pozostawiła do regulacji w przepisach szczególnych.

Założeniem twórców ustawy było uregulowanie spraw Policji i policjantów w sposób kompleksowy. N'adato to jej charakter aktu prawnego dość skomplikowanego, składającego się z dwóch części. Pierwsza - to zespół unormowań dotyczących organizacji i funkcjonowania Policji jako organu administracji państwowej, realizującego zadania państwa w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa I porządku publk-/-itega W cym zakresie ustawa była aktem normatywnym o charakterze ustrojowym. Druga część - to zbiór przepisów regulujących status służbowy policjanta. W tej części ustawa określa tzw. pragmatykę służbową, czyli jest aktem określającym prawa i obowiązki funkcjonariuszy Policji.

System organizacji nowej Instytucji Policji przedstawiony został w ustawie w dwóch ujęciach. W pierwszym - jako podział na tzw. rodzaje Policji, do których zaliczono policję kryminalną, obejmującą służby

O dochodzeń Iowo-śledczą,

O operacyjno-rozpoznawczą,

O techniki kryminalistycznej,

O techniki operacyjnej.

O policję ruchu drogowego I prewencji,

O oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystyczne,

O policję specjalistyczną, w tym kolejową, wodną i lotniczą.

W skład Policji weszła również policja lokalna.

Dzięki odciążeniu iej od pracy operacyjno-rozpoznawczej; dochodzeniowo-śledczej oraz częściowemu, kompetencyjnemu i finansowemu powiązaniu z organami samorządu terytorialnego - miała w możliwie najlepszy sposób służyć społecznościom

III. Nmm u-ąiri.-Kj) Pclk| ;o lwu IW

lokalnym. Jednocześnie ustanowiono, żc organy samorządu terytorialnego mogą uczestniczyć w pokrywaniu kosztów funkcjonowania policji lokalnej, która przede wszystkim jest finansowana z budżetu państwa.

W drugim ujęciu system organizacyjny przedstawia się jako system organów Policji w zakresie terytorialnym. Na tzcic Policji stanął komendant główny, będący centralnym organem administracji państwowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa obywateli oraz utrzymywania bezpieczeństwa I porządku publicznego, podległym ministrowi spraw wewnętrznych, W terenie natomiast realizację tych zadań powierzono komendantom: wojewódzkim i rejonowym oraz komendantom komisariatów policji.

Podobnie jak w okresie przedwojennym, organy samorządu terytorialnego uzyskały większy niż dotychczas wpły w na służby policyjne. Właściwe oigatiy samorządu terytorialnego uzyskały prawo opiniowania, powoływania i odwoływania komendantów komisariatów. Właściwy organy samorządu terytorialnego uzyskały lównież prawo występowania do komendantów rejonowych z wnioskiem o utworzenie bądź likwidację właściwej jednostki policji lokalnej, a także o mianowanie i odwoływanie kierowników takich posterunków lokalnych. W sprawach związanych z organizacją wewnętrzną i wykonywaniem zadań Policji otgany administracji ogólnej i samorządu terytorialnego uzyskały prawo żądania od .dej wyjaśnień oraz przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym. W zakresie wykrywania przestępstw i ścigania icli sprawców uprawnienia tc przyznano wyłącznie sądom i prokuratomm.

Szczególny charakter i znaczenie dla obywateli miały' regulacje zawarte w roz.-dziale 3 ustawy, określające szczegółowo uprawnienia Policji wobec społeczeństwa podczas wykonywania ustawowych zadań. Ustawodawca podzielił ogół czynności wykonywanych przez Policję w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń na czynności:

O operacyjno-rozpoznawcze,

O dochodzeniowo-śledcze,

O administracyjno-porządkowe oraz

O czynności wykonywane na polecenie sądu, prokuratora, organów administracji

państwowej i samorządu terytorialnego.

W dalszej części określono niezwykle ważne zagadnienia, a mianowicie uprawnienia policjantów w czasie wykonywania czynności służbowych. Znalazły się tu uprawnienia do:

O legitymowania,

O zatrzymywania,

O przeszukiwania osób oraz pomieszczeń,