132
W okolicach przybiegunowych i umiarkowanych natura po jednćj tylko daje dla każdego mężczyzny kobiecie]; w ciepłych i gorących pasach ziemi, wydając więcćj kobiet niż mężczyzn, zaprowadziła wielożeństwo. Widoczny jest cel tych różnic, albowiem powolniejsi są w miłości mieszkańcy Północy, ich żony dłużćj są płodne i nie tyle podlegają poronieniom jak w okolicach południowych. A nadto kraje zimne nie powinny być tak zaludnione jak w ciepłych klimatach , gdyż mało tam znajdują ludzie pożywienia. Zaś kraje gorące aż do zbytku podniecają uczucia miłości; kobićty też prędko utrącają tam płodność i łatwo narażone być mogą na poronienie. Wreszcie żyzna i w różne płody obfita ziemia tych okolic, łatwo wyżywić może większą ilość mieszkańców. W zimnych okolicach późno się objawia miłość, bywa umiarkowana, powściągliwa i długo trwa; przeciwnie w krajach ciepłych wcześnie się budzi, gwałtownie się zapala i prędko się wyczerpuje. Mieszkaniec południowy, dojrzały w dwunastym roku swego wieku, w trzydziestym już jest bezsilnym, kiedy tymczasem mąż Północy, w dwudziestym dopićro stawszy się dojrzałym częstokroć do siedmdziesiątego jeszcze bywa płodnym. Indyjauka, co to już począć może w dziesiątym roku, starą jest gdy dojdzie do lat dwudziestu pięciu: Islandka zaś, ledwo wiedząca co to jest miłość, w ośmnastym roku, nie przestaje być płodną mając lat pięćdziesiąt.
Jeżeli wcześniej i gwałtownićj objawia się miłość na Południu, krócej tćż trwa niż na Północy. Południowi przeto mieszkańcy muszą od razu pojąć kilka żon, jeden bowiem mężczyzna w krótkim czasie wiele ich zapłodnić może i prędko tćż wyniszcza swe płodne siły. Wreszcie kobićty w krajach między-zwrotnikowych prędko więdną i stają się niepłodnemi, trzeba więc tę nietrwałą płodność nagrodzić ich liczbą. Stąd to szybko następują po sobie pokolenia na Południu, a wolniej na Północy. Ponieważ żydzi mieli zwyczaj zaślubiać swe dzieci w piętnastym lub siedranastym, a dziewczęta nawet w trzynastym roku, przeto z tego pośpiechu wynikło w części wyrodzenie się ich rasy. Mężczyźni i kobiety na Północy długo zatrzymują młodość, świeżość, piękność kształtów i siły ciała, ich bowiem życie bardzo wolno się trawi; kiedy tymczasem wszystko szybko przemija w krajach podrównikowych; dla tego tam-