skanowanie0011 (13)

skanowanie0011 (13)



-1L3--.....: APOKRYFY

łoby o tym, że żył i działał w Aleksandrii w okresie panowania tych królów. Wprawdzie sam przedstawia się jako poganin, ale tak dobrze zna sprawy żydowskie, że od razu widać, iż List ten mógł napisać tylko Żyd.

Pismo napisane jest w doskonałym języku greckim epoki hellenistycznej.1 Powstało ono około 200 r. przed Chr. Za tą datą przemawia brak wzmianki o prześladowaniach w czasie panowania Seleucydów, uprzywilejowana sytuacja Żydów w Egipcie oraz dane archeologiczne.2

2.    3 KSIĘGA MACHABEJSKA

Pomimo tytułu, jaki nosi, nie ma ona nic wspólnego z treścią 1 i 2 Mch. Znajdujemy w niej opis cudownego uratowania Żydów aleksandryjskich od śmierci za czasów Ptolemeusza IV (221—205), który chciał ich wytracić w odwet za to, że nie pozwolono mu w Jeruzalem wejść do świątyni. Jednak dzięki interwencji Bożej musiał trzykrotnie odwoływać rozkaz, a w końcu sam stał się przyjacielem i dobroczyńcą Żydów. Z tej okazji postanowiono corocznie świętować dni wybawienia od śmierci (3-9 lipca), jako dni radości.

Temat 3 Mch podobny jest do treści Est. W obu utworach mamy do czynienia z legendą o święcie obchodzonym przez Żydów na pamiątkę wybawienia z wielkiego niebezpieczeństwa.

Legendę opisaną w 3 Mch znał również Józef Flawiusz, który umiejscawia wspomniane wydarzenia w czasie panowania Ptolomeusza IX (por. Contra Apionem 2, 5).

Księga została napisana prawdopodobnie około 100 r. przed Chr.3.

3.    4 KSIĘGA MACHABEJSKA

Jest to traktat, w którym autor stara się udowodnić, że rozum góruje nad namiętnościami. Tezę swą uzasadnia na przykładzie męczeństwa siedmiu braci i ich matki, opisanego w 2 Mch 6n. Stąd być może pochodzi tytuł całej księgi.

Napisał ją Żyd, który dobrze był zaznajomiony z kulturą grecką, a zwłaszcza z filozofią stoicką. Podkreśla on wartość, znaczenie i potęgę religii żydowskiej. Wzmianka o czterech cnotach kardynalnych i o óndOsia 'wskazuje na kontakt z filozofią stoików. Pojęcia te jednak są ściśle podporządkowane naczelnej idei: wiary w jedynego Boga i posłuszeństwu objawionemu Prawu. Autor jest również przekonany, że cierpienia męczenników za wiarę w Boga stanowią akt zadośćuczynienia za grzechy ludu i są rękojmią błogosławieństwa dla narodu (l, 11; ó, 29; 12, 21 n).

Autor 4 Mch mieszkał w diasporze, chociaż trudno sprecyzować miejsce jego pobytu. Jedni opowiadają się za Aleksandrią, inni za Antiochią. Wykorzystanie materiałów z 2 Mch 6 n pozwala ustalić ter minus a cjuo powstania księgi. Nie mogła ona być napisana przed pierwszą połową I w. przed Chr.; A. Dupont-Sommer1 jest zdania, że 4 Mch powstała w latach 117—118. Jej tekst zachował się w licznych rękopisach LXX i w niektórycbrmdprsach: dzieł Józefa Flawiusza.2

4. JÓZEF I ASENET

Wątek księgi oparty jest na tekście Rdz 41, 45. 50. Józef poślubia w Egipcie piękną i młodą Asenet, córkę kapłana pogańskiego Putifara. Małżeństwo to budzi niechęć i sprzeciwy zarówno ze strony zazdrosnych synów faraona, jak również niektórych braci Józefa (Dana, Neftalego, Asera i Gada). Jednakże czyn Józefa jest w oczach autora całkowicie usprawiedliwiony, gdyż Asenet poślubiając Józefa sżczerze nawróciła się na wiarę w prawdziwego Boga.

Apokryf znany jest pod kilkoma tytułami. W przekładzie ormiańskim nosi nazwę Księga modlitwy Asenet, w niektórych rękopisach greckich Życie i wyznanie Asenet, natomiast w tłumaczeniu syryjskim Księga Józefa i Asenet.

Dzieło powstało w języku greckim.3. Dzisiaj przyjmuje się powszechnie, że zostało ono napisane przez Żyda mieszkającego w Egipcie i związanego z kręgami terapeutów. Autor wykorzystał w tym celu jakąś starą legendę o Józefie znaną w języku hebrajskim.

Księga powstała prawdopodobnie pod koniec I w. po Chr.4

5. KSIĘGI SYBILIŃSKIE

W starożytności greckiej i rzymskiej sybille były mitycznymi wieszczkami przepowiadającymi przyszłość. Mieszkały w pobliżu źródeł lub w jaskiniach. Istniały całe zbiory przepowiedni sybilii przekazywane najpierw w tradycji ustnej, a później na piśmie. Znali je i niekiedy cytowali Heraklit, Plutarch, Arystofanes, Platon i inni.

Żydzi z diaspory, a później również i chrześcijanie, posłużyli się nazwą sybilii i skomponowali proroctwa mające na celu rozpowszechnianie własnych idei rełi-. gśjnych i zwalczanie politeizmu.

Niektóre rękopisy wspominają czternaście ksiąg sybilińskich. W rzeczywistości jest ich dwanaście, a najważniejszymi są księgi III, IV i V, które wyszły od autorów żydowskich. Obejmują one około 1650 wierszy pisanych heksametrem.

Ul księga Sybilińska została napisana prawdopodobnie przez Żyda z Egiptu około 42 r. przed Chr, Jej autor, wykorzystując stare przepowiednie pochodzenia greckiego, babilońskiego i perskiego, opracował zgodnie ze swymi monoteistycznymi przekonaniami historię świata począwszy od potopu aż do nastania królestwa mesjańskiego. Na tym tle ukazuje wyższość religii żydowskiej nad wierzeniami pogańskimi.5

Le ąuanióme livre des Machabees, Paris 1939.

2    Zob. A. Bentzcn, lntraduction to the Old Testament, I, Copenhagcn 1958, 240—241.

3    Polski przekład opublikował A. Suski, Józef i Asenet. Wstęp, przekład z greckiego, komentarz. STV 16 (1978) z. 2, 199—240.

4    Denis jw., 40—48.

5    Zob. V. Nikiprowetzky, La troisieme Sibvłle, Paris 1970; por. również J. Frankowski, Księgi Sybiiińskie, RBL 26 (1973) 261—270.

1

   Zob. H. G. Meecham, The l.eiter of Aristeas. A Linguistic Siudy with Special Reference to the Greek Bibie, Manchester 1935.

2

   Zob. Denis jw., 105—110. Por. również J. Frankowski, List Arysteasza czyli legenda o powstaniu Septuaginty, RBL 25 (1972) 12—22.

3

   Zob. J. Stępień, Machabejskie księgi (apokryficzne). PEB II 7 n.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanowanie0011 (13) —3rt8—..... APOKRYFY • loby o tym, że żyt i działał w Aleksandrii w okresie pan
21994 skanowanie0009 (66) myśli o ekoturystyce. Wspomnijmy i o tym, że działa w Wolimierzu pierwsze,
64929 img857 (2) 22 Aspekty mitu Przekonanie o tym, że lekarstwo działa tylko wtedy, gdy znamy jego
CCF20140221016 Wskaźniki fizyczne informują o tym .że jurządzenie działa prawidłowo,! nie wskazują
Wstęp 13 tym, że człowiek, kiedy tylko — filozofując — próbuje zrozumieć w całości sens świata i
skanowanie0063 (13) 548 TABULA RASA ce szkła, ale także na tym, iż relacja między rodzicami a ich na
Skanowanie 10 01 12 58 (7) PAŁUBA że tym powiedzeniem mógłby wyzwolić w sobie sferę różnych apetytó
Skanowanie 13 11 08 30 (12) filozofowie przyrody, mianowicie że znany nam z doświadczenia świat jes
Skanowanie 13 11 08 30 (1) filozofii. Wraz ze wzrostem świadomości metodologicznej oraz pojawieniem

więcej podobnych podstron