WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS3 I djvu

100 —

100 —

Ićs*/ //* /

ludzkich *). Wreszcie należy uwzględnić również istniejące otoczenie ludzkie, które jest w stosunku do rozpatrywanego plemienia czymś obcym, zewnętrznym (np. Czerwonoskórzy względem Eskimów).

Przystępując więc do klasyfikacji ras psychicznych okresu pierwotnego, winniśmy rozpatrywać je według obszarów przyrodzonych, istniejących w obrębie danego lądu. Studja nad psychologją etniczną muszą oprzeć się na znajomości mezologji gieograficznej. Charakter ludów, zamieszkujących to samo teryto-rjum mezologiczne, np. strefę podbiegunową, prerje Ameryki północnej, lasy nad Amazonką, suche pustynie Arizony, będzie posiadał pewne wspólne rysy, nałożone właśnie przez otoczenie przyrodzone. Nawet w zakresie przymiotów fizycznych (i fizjologicznych), niektórzy z antropologów kładą nacisk na takie ujednostajniające działanie środowiska względem przedstawicieli różnych ras fizycznych, przebywających w tym

') „Obecność wielkich drapieżców bywa w pewnych miejscowościach poważnym hamulcem uspołecznienia. Tak np ma się rzecz na Jawie, gdzie osady częstokroć są wyjaławiane przez tygrysów; tak też zdarza się w Indjach, gdzie jedna tygrysica stała się przyczyną, wyludnienia trzynastu wiosek i 250 mil kwadratowych pozbawiła uprawy i gdzie w r. 1869 jedna tygrysica zagryzła 127 osób, uniemożliwiając przez kilka tygodni przejazd po drodze pu-blicznej’⁴ (Herbert Spencer: Zasady socjologji, tom I, Warszawa, 1889, § 19 >.