WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS2 I djvu

119

Jest to całokształt stosunków dość charakteiy-styczny. Góry są tam rozsadnikiem ludów, vagina gen-łium, jak niegdyś Skandynawja w Europie. „Studja nad terytorjum górskim pozwalają nam ogarnąć w jej całości więź społeczną znacznej części czarnej Afryki. Wykazują one ogromny wpływ, wywierany przez nieznacznych rozmiarów płaskowzgórze pastewne. Prawo starszego brata i wynikające stąd wychodźtwo młodszych—oto punkt wyjśćia tego nacisku, który wprawia w ruch i nieustannie przemieszcza czarne ludy. Oglądaliśmy w jego działaniu mechanizm, zaopatrujący je w wodzów, których powaga polega na bardziej napiętym przewidywaniu, władza zaś odznacza się trzema wybitnemi cechami, mianowicie okrucieństwem, niemoralnością i zabobonnością“ (Pre-ville). Ciśnienie zaczyna się u koczowników chamic-kich, Gallów, którzy napierają na klany Masajów, te zaś walczą między sobą. Stan dzisiejszy prawdopodobnie stanowi dalsze ogniwo łańcuchów dawniejszych i pozwala nam nieco zrozumieć przeszłość Afryki. Ludy chamickie i semickie, jak Gallowie, wkraczają na terytorjum górskie, właściwe im zwyczaje doznają spotęgowania i pod wpływem warunków wydają ustawę społeczną górską, typ wchłania coraz więcej pierwiastków murzyńskich. Wypchnięte grupy spotyka los poniekąd już nam znany; częściowo zaś, wyrzucone w stepy południa, jeszcze bardziej przesiąkają krwią murzyńską. Słowem, przyroda otoczenia dostarcza nam klucza do zrozumienia wędrówek ludów oraz zatargów wzajemnych.