WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS 2 I djvu

199

osiadłego trybu życia, a rolnik barbarzyńca, tymbar-dziej zaś członek naszej cywilizacji, utrzymujący się ze sprzedaży swej siły fizycznej lub umysłowej, są przedstawicielami dwuch odmiennych formacji, tak odmiennych, iż przeciwieństwo, istniejące pomiędzy niemi, odrazu rzuca się w oczy, jeśli ktoś zechce zastanowić się nad tym przedmiotem.

Narzekania na „lenistwo¹⁴ człowieka pierwotnego nieustannie spotykamy na stronnicach prac etnograficznych.

„Buszmen raczej ściągnie mocniej rzemyk na brzuchu i prześpi głód, niz weźmie się do pracy“ *).

„Tubylcy ^{1 2 3}) N. Holandji są niezdolni do sfałej, systematycznej pracy, za którą otrzymaliby wynagrodzenie dopiero w przyszłości. Natomiast umieją wywiązać się z zadań, jeśli czeka za nie blizka nagroda. Po skończeniu roboty i dostaniu zapłat}⁷ zaledwie głód zdoła ich zmusić do nowego wysiłku Osadnicy, nawet gdy najmą ich na stałe, nie są pewni, jak długo będą w służbie. Najadszy się do syta, dają folgę wrodzon}^rm instynktom i zrzuciwszy ubiór cywilizowany, prowadzą w ciągu pewnego czasu koczowniczy tryb życia“.

„Zajęcia Indjan są raczej zabawą, bez której życie byłoby nieznośnym. Spędzają dni swoje w takim próżniactwie, iż ujrzawszy ich w polu, goto-

1

)    Lichtenstein: Beise in aft dl. Africa, str. 318.

2

)    Oldfleld: Aborigines of Australia (Trans, of the Ethn.

3

Soc.,new series, III), sir. 223,