WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS# I djvu

20

Stepowcy Azji są. „w najwyższym stopniu wytrzymali na wszystkie dolegliwości życia w pustyni “. „Podczas surowej zimy, Mongoł przez Adele miesięcy i bez odpoczynku ciągnie z karawaną wielbłądową. Całemi dniami sroży się mróz 30-stopniowy, nieustający wiatr północno-zachodni robi zimno jeszcze dotkliwszym. Gdy karawana idzie z Kalganu do Kjachty, ma wciąż wiatr przeciw sobie, a pomimo tego człowiek siedzi na koniu po godzin piętnaście dziennie. Mongoł odbywa dwie podróże, tam i napowrót, w ciągu tej samej zimy, t. j. ogółem około 5,000 wiorst. A jednak ten żelaznego zdrowia człowiek nie przeszedłby piechotą nawet 20 — 30 wiorst bez zupełnego wyczerpania; przepędziwszy zaś noc na wilgotnej ziemi, przeziębi się, jak rozpieszczony paniczyk^u.

We wszystkich powyższych przykładach, człowiek, pod względem fizjologicznym, zżył się z otoczeniem klimatycznym i w ogóle z materjalnemi warunkami bytu. Obżarstwo lub powściągliwość w jedzeniu, wytrzymałość na zimno i na upał, na mozoły podróży konno, — wszystko są to objawy przystosowania się. Organizm, umieszczony w określonych warunkach bytu, w ciągu pokoleń nabył odporności, zrósł się ze swoim otoczeniem, a przeniesiony stamtąd do odmiennych okolic i stosunków, prawdopodobnie w osłabionym stopniu przeżywa coś podobnego, jak ryba, wyjęta ze swego żywiołu. Blondyn naraża się ua wcześniejszą śmierć, zmniejszenie płodności, osłabienie działalności umysłowej, wzrost nerwowości, ilekroć zawita w strefy gorące. Czampowie poniżej 3,300 metrów⁷ nad po-