WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS03 I djvu

300 —

300 —

noczonych) Waitz robi uwagę, iż w ciągu stu lat dokonali postępów, na jakie w Anglji trzeba było pięciuset. Maorowie Nowej Zelandji także dowiedli znacznych zdolności. Rzecznicy tej tezy powołują się niekiedy na pojemność czaszkową barbarzyńców i cywilizowanych, objaw zasługujący na to, ażebyśmy nad nim zblizka zastanowili się.

Liczne badania pozwalają przypuszczać, iż przeciętna pojemność czaszki — w obrębie tego samego szczepu - - i wraz z nią objętość mózgu są bardzo niz-kie u ludów dzikich, że powiększają się one w miarę tego, jak przechodzimy do barbarzyńców, że wreszcie u ostatnich są wyższe, niż podczas cywilizacji. Morton np. dowiódł, że pojemność czaszki u myśliwców z prerji Ameryki Północnej i Patagonji była większa, niż u bardziej posuniętych w cywilizacji Pe-ruwiańczyków lub Meksykanów: 150 czaszek peruwiańskich dało przeciętnie 75 cali sześć, dla pojemności pojedyńczej czaszki, 25 staromeksykańskich 79, wreszcie 184 z pośród ludów myśliwskich około 84. Pomiary Pawła Broca i Flowera wykazały, iż pojemność czaszkowa Eskimów przewyższa wielkością swoją rozmiary tej samej cechy u Chińczyków, oraz, iż barbarzyńcy Francji przedhistorycznej posiadali większy mózg, niż dzisiejsi Paryżanie i wogóle Francuzi. P. Broca z tego powodu zadaje pytanie: „jeśli rasa prawie dzika, jak jaskiniowcy z pieczary 1’Hom-me-Mort mają większy mózg, niż tegocześni Paryżanie, którzy, pomimo braków swoich, są ludem cywilizowanym, to czyż wobec tego można przypisywać