WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURSY I djvu

56

drzewa, starzyzny i t. d. Wogóle, nie podnosi się zbyt wysoko w hjerarchji społecznej, a dorabia się majątku z niezmierną powolnością, W większości przypadków zostaje co najwyżej właścicielem małego sklepu. Objaw to bardzo charakterystyczny. Owerniak posiada jedynie umiejętność, jak brzmi termin, tamtejszy—a tirer des sous, ale jest mu obcą zdolność hazardu, obcemi szerokie widnokręgi kupiectwa nowoczesnego. Jego żywioł—to handel drobny, gdzie podejście gra tak znaczną rolę, lecz niema w nim materjału na kupca w wielkim stylu, który, ażeby dużo sprzedać, sprzedaje po stałej cenie, zadawala się mał^rn zyskiem na pojedynczym towarze, daje produkt w dobrym gatunku i nie oszukuje na wadze i ilości. Dv rabia się majątku nie dzięki wielkości interesu, tylko przez własną wytrwałość, a szczególniej osobliwą umiejętność odmawiania sobie wszelkich wygód i robienia oszczędności. Zasadą jego jest maksyma: oszczędność to jedyna droga do majątku! Nawet burżuazja w Owernji tchnie tym samym duchem praktyczności z brakiem polotu. Riom, jedno z ognisk życia dziejowego Owernji, posiadało sławną szkołę prawa. Ale prawnicy tamtejsi patrzyli na naukę prawa z punktu ludzi interesu i handlu, dalecy od polotu filozoficznego; jako zaś politycy, nigdy nie grzeszyli sentymentalizmem społecznym. „Duch praktyczny Owerniaków ujawnia się w rodzaju sławy, jaka otacza wielkich mężów, których kraj ten wydał. Niewielu jest tam literatów, brak zupełny artystów, jest