WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS 7 I djvu

4

dopiero po uważnym przyjrzeniu się ruchom ust, można spostrzec, iż rozmawiają pomiędzy sobą“.

Przykład powyższy daje bardzo niewłaściwe wyjaśnienie różnicy duchowej, istniejącej pomiędzy obu wymienionemi szczepami, ale bądź co bądź trafnie zaznacza jej charakter. O ile możemy wnioskować z poszukiwań dotychczasowych, różnice duchowe w łonie rodu ludzkiego posiadają oblicze bardziej urozmaicone, aniżeli odrębności fizyczne. Odmiany duchowe gatunku Homo sapiens istnieją, posiadają rysy dość wyraźne, są w dostatecznym stopniu, jako pewne całości, wyodrębnione nawzajem od siebie, tak iż z zupełną słusznością możemy mówić o rasach psychicznych, jak mówimy o fizycznych, oraz obrać je za przedmiot studjów specjalnych. Oddawna już zwrócono uwagę na dziedzinę tego rodzaju objawowi nawet stworzono nazwę dla nauki, która winna zająć się poszukiwaniami nad duchową charakterystyką poszczególnych odłamów rodu ludzkiego. Jest to „psychologja plemien-na^u, etnopsychologja, Utilkerpsychologie. Ale pchnięta na tory niewłaściwe, nie wydała plonów, jakich można się było po niej spodziewać. Zamiast zająć się analizą rodowodów i pierw iastków „ducha plemionne-go“, odwróciła to zadanie, bo przyjęła tego ducha za wielkość wprawdzie niewiadomą, lecz skończoną, i zaczęła poszukiwać go na drodze badania jego wytworów, zwłaszcza zaś lingwistycznych. Zaznaczywszy bowiem, że duch plemienny bierze początek w stosunkach wspólnego pochodzenia, a jeszcze bardziej wspólnego pobytu, oświadczyła, iż „jednością duchową na-