32631 skanuj5

14. Teoria socjologiczna a praktyka.

Działalność praktyczna ludzi zmierza do przekształcenia rzeczywistości przyrodniczej i społeczno-ekonomicznej zgodnie z przyjętymi celami i metodami. W działalności tej praktycy posługują się jednak utartymi stereotypami, które prowadzą do ujemnych konsekwencji. Do bardziej znanych postaw ze strony praktyki można zaliczyć:

Subiektywne wartościowanie rzeczywistości, zgodnie z własną postawą uczuciową, Dostrzeganie głównie tego co w danej chwili najsilniej wzrokowo zaznacza się w życiu, tc co jest najbardziej palące i skupia uwagę,

>    Przesadny optymizm, w wyniku którego maleje lub zanika to, co jest niewygodne, co wydaje się niepotrzebne,

^ Rutyniarstwo w działaniu,

>    Posługiwanie się wieloznacznością terminów.

Podstawy te prowadzą do milczącego przyjmowania założenia o znajomości rzeczywistości, dc kształtowania wiedzy zdroworozsądkowej, tzw. socjologii potocznej, uogólnionej w sposób emocjonalny codziennymi doświadczeniami. Wiedza ta nie wystarcza jednak do tłumaczenia wielu zjawisk i faktów społecznych, do działań i załatwiania spraw życiowych. Stąd tez powinna być uzupełniona wiedzą naukową. Podstawa i sposoby postępowania teoretyka naukowca wyrównująca braki praktyka, socjologia naukowa bowiem:

>    Dąży do ścisłego, obiektywnego ujmowania zjawisk, poznawania tego, „co jest”,

>    Unika wszelkich subiektywnych wartościowań w ujmowaniu badanej rzeczywistości, stroni od sympatii i antypatii,

>    Przyjmuje postawę niezależną od aktualnych prądów i zainteresowań społeczno-politycznych,

>

Posługuje się terminami możliwie jednoznacznie określonymi,

Zmusza do ustawicznego chłodnego i czujnego obserwowania badanej rzeczywistości. Znajomość wyników teorii socjologicznej umożliwia zatem każdemu praktykowi, w tym ekonomiście: trafniejszą diagnozę rzeczywistości społeczno-gospodarczej przez obiektywne i dokładne jej ujęcie; wybranie właściwych środków do urzeczywistnienia obranego celu oraz przewidywanie następstw realizacji obranego celu i następstw stosowanych środków. Uwalnia od fikcji, mitów, stereotypów w ujmowaniu rzeczywistości, a także pozwala dojrzeć siły mogące współ- i przeciwdziałać w realizacji obranego celu.

15. Socjologia humanistyczna.

Socjologia humanistyczna, zwana też analityczną lub rozumiejącą, nawiązuje do Wilhelma Diltheya i Floriana Znanieckiego. Założenia socjologii rozumiejącej wg Znanieckiego sprowadzają się m. in. Do tego, że:

>    Zachowania mają aspekt subiektywny, czyli należy rozumieć ich sens, jaki mają dla zbiorowości,

>    Zachowania odbywają się w sytuacji społecznej, zatem trzeba rozpoznać, jak ludzie ją określają i jakimi normami się kierują,

>    Badanie postaw ludzi na podstawie udzielanych odpowiedzi jest zawodne, są one bowiem bardziej idealizacyjne niż realistyczne,

>    Rozpoznanie postaw realistycznych ludzi może nastąpić poprzez wczucie się badacza w ich sytuację, jej przeżycie, poznanie „od środka” struktury tych postaw,

>    Metodą pozwalającą rozpoznać postawy realistyczn4e jednostek jest metoda „dokumentów osobistych” (analiza pamiętników, życiorysów, listów) i „obserwacja uczestnicząca”.