33933 skanuj0019 (119)

40 2. Podstawo vr« pojęcia, rffccfatomctjifl

Lit występujący w przyrodzie Mimowi mieszaninę dwóch izotopów: $Li, Którego jest 7,5%, oraz JjLI o zawartości 92,5^. Masa atomowa 3 Li wynosi 6,0151 u, a masa atomowa JU - 7,0160 u. Tuk więc średnia masa atomowa litu wynosi:    ’    •    < .

M* = 0,075*6,0151 u + 0,925*7,0160 u - 0,45 u + 6,49 u = 6,94 u

2.2. Masa cząsteczkowa

Masa cząsteczkowa jest równa sumie mas atomowych wszystkich atomów wchodzących w skład cząsteczki.

Należy pamiętać, że podobnie jak masę atomową pierwiastka, również masę cząsteczkową odnosimy do ^ masy nuklidu ^ł2C.

I tak, masa cząsteczkowa NjOs - tlenek azotu(V) wynosi: 2-14,01 + + 5-16,00 = 108; masa cząsteczkowa Na^COj lOH^O - 10 hydrat węglanu sodu: 2-22,98 +1:12,01 + 3-16 +10-18 -*■ 86,14.

2.3. Mol - jednostka ilości materii

Mol jest to ilość materii (atomów pierwiastka, cząsteczek, jonów, rodników) równa liczbie atomów węgla zawartych w 12 gramach nuklidu ³²C.

Liczba atomów węgla, jaką zawiera 12 g ³²C, zwana jest liczbą Avogadra <N). Jej wartość Ń * 6^210?Sik>r*.

m-

1,994 10'

-^6,022'f0*³

&

Liczba ta jest równocześnie odwrotnością jednostki masy atomowej u.

1=-L_. 6,022*10"

u 1,66*10“" .

Ponieważ ilość substancji, która zawiera 6,022-10²³ atomów, cząsteczek, .jonów lub rodników nazywamy molem, wymiarem stałej Avogadra jest mol •

Mssa t mola Busmńi (atomów, tttą/ttoosoK Ud.*) nosi nazwę m&sy rsoiowąi.

Przedstawiono sformułowania ilustrują następujące przykłady: .

1 mol C zawiera 6,022* I (r atomów węgla i ma masę 12,01 g (masa molowa),' 1 mol Si ząwiera 6,022*10²³ atomów krzemu i ma masę 28,1 g (masa molowa), 1 mol jonów Na⁺ 4 6,022*10¹⁵ jonów Na⁺ 4 23,0 gNa\

1 mol atomów O 4 6,022*10²³ atomów 0 4 16,0 g O, i mol cząsteczek O2 4 6,022-10²¹ cząsteczek O2 4 32,0 g O?,

1    mol cząsteczek N₂0₅ 4 6,022-10²³ cząsteczek N2O5 4 108 gN₂Os,

ale równocześnie w 1 molu N2O5 znajdują się:

2    mole atomów azotu 4 2-6,033* 1Ó²³ 4 1,2044-10^2ł atomów N,

5 moli atomów tlenu 4 5-6,022-10²³ 4 3,01 i⁷⁴ atomów O.

Tak więc masy molowe (M) wynoszą odpowiednio:

Mc -12,01 g-mor¹; Msi = 28,1 g-mol"'; Mo= 16 g-moT¹;

M_0j - 32,0 g-mol"¹;    108,0 g-mof¹

Przykład 1

Obliczyć ilość atomów cynku zawartych w 20 g Zn. Zależność pomiędzy molem, atomami i gramami jest następująca: l mol Zn “6,022-10“ atomów cynku = 65,4 g Zn, a więc ilość atomów Zn w 20 g wynosi:

20g Zn*

6,022-10”

65,4gZn

1,8410^

Przykład 2

Obliczyć masę (g) 1,5-lO^cz^teczek PCI5.

Masa l moiaPCI₅tj- 6,022-10²³ cz^teczek PCI5 wynosi 208,52 g PClj, więc masa 1,5*10²² cząsteczek PC1_S wynosi xgPCl> -208,52 6,022*10“

2.4. Podstawowe prawa chejsizzas

Powstawaniem związków chemicznych oraz reakcjami zsekedz^ymi pomiędzy nimi rządzą prawa chemiczne oski^a    i XIX wieku.